NVWA: Neem geen planten mee vanaf je vakantieadres
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) roept iedereen op geen planten of stekjes mee te nemen uit het buitenland. Die kunnen namelijk plantenziektes bevatten. Zoals de Xylella-bacterie, een heel schadelijke ziekte voor een groot aantal plantensoorten. Verspreiding ervan zou zeer ernstige gevolgen hebben voor de agrarische sector, de natuur, parken en tuinen in Nederland.
Xylella fastidiosa wordt razendsnel verspreid door schuimcicades, een insect dat ook in Nederland veel voorkomt. De Xylella-bacterie is niet gevaarlijk voor mensen, maar dodelijk voor ruim 300 plantensoorten. Zo zijn er sinds 2013 in Italië al 2 miljoen olijfbomen gekapt vanwege deze bacterie. Maar ook bijvoorbeeld bramen, oleander en eiken kunnen worden aangetast. Inmiddels is de plantenziekte ook al opgedoken in Frankrijk, Spanje en Portugal.
Ernstige gevolgen
”Bij een uitbraak van Xylella fastidiosa moeten alle voor Xylella gevoelige planten in een straal van minimaal 50 meter rondom een besmetting vernietigd worden. In tuinen, boomgaarden, parken, bossen, overal“, legt NVWA-crisisadviseur plantgezondheid Marieke van Lent uit. “En in een straal van 2,5 kilometer rondom een besmet gebied mag 4 jaar lang geen vatbare plant meer vervoerd worden: het gebied gaat in quarantaine. Geen nieuwe planten in de tuin dus, maar ook geen handel voor tuincentra, telers en geen export.”
Presentator: Eén bacterie die miljoenen planten kan doden: xylella, oftewel xylella fastidiosa. Eén van de meest destructieve plantenziektes die de wereld kent. De bacterie valt meer dan 300 verschillende plantensoorten aan, droogt ze uit en doodt ze. Xylella verspreidt zich in de zomer ontzettend snel. Mediterrane planten zoals citrus, olijfbomen en druiven, overleven een infectie van xylella vaak niet. Maar ook planten in je eigen tuin, zoals bramen, oleander en lavendel. Maar ook fruitbomen en eiken, zijn niet veilig voor xylella.
Maria Bergsma-Vlami – Xylella onderzoeker NVWA: Je herkent de bacterie xylella door de aantasting van individuele bladeren, de rand van het blad wordt bruin.
Presentator: En we hebben jouw hulp nodig om deze bacterie buiten de deur te houden. Want lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm.
*Dreigende muziek*
Beeldtekst: Bron: ESFA.
Marieke van Lent – Xylella-crisisadvseur NVWA: Voor de hele agrarische sector, voor al onze tuinen, maar zeker ook voor de natuur. Dan verwacht de Europese Commissie van ons dat wij een gebied rondom de besmette planten echt volledig wegruimen. Planten eruit en vernietigen, en vier jaar lang mag daar niks meer terug.
*Dreigende muziek zwelt op en stopt abrupt*
Beeldtekst: Bron: ESFA.
Presentator: Eerst een stukje geschiedenis. Xylella is niet nieuw. De bacterie werd voor het eerst ontdekt in 1892 bij een druivenziekte. Inmiddels is die ziekte van Noord tot Zuid-Amerika maar ook in Taiwan te vinden. In 2013 duikt xylella ook in Europa op in olijfbomen in Italië. De ziekte wordt daar ook wel olijvenpest genoemd, en inmiddels zijn er al meer dan een miljoen bomen door getroffen.
Italiaanse olijvenkwekers (in het Italiaans): Het ergste is als je rondrijdt en je ziet dat het een kale vlakte is. Het is een ramp.
Het is rampzalig, een ramp.
Presentator: Sinds 2013 is de bacterie behalve in Italië ook in Frankrijk, Spanje en Portugal ontdekt. Maar wat maakt deze bacterie nou zo schadelijk voor planten?
Maria Bergsma-Vlami – Xylella onderzoeker NVWA:
Die veroorzaakt veel problemen met de watertransport van de wortels naar de plant, waardoor de plant uitdroogt en op een gegeven moment sterft die ook volledig af.
Presentator: Xylella verspreidt zich door dit beestje: de cicade. En in Nederland leeft die ook. Dat is slecht nieuws, want er is nog geen bestrijding ontdekt tegen deze bacterie en via die cicade verspreid die heel snel.
Maria Bergsma-Vlami – Xylella onderzoeker NVWA: En omdat onze winters ook in Nederland steeds warmer worden, blijven deze kleine insecten, de schuimcicaden, voor een langere periode actief. En dat betekent dat er een grotere kans is voor verspreiding van de bacterie xylella van plant naar plant.
Presentator: In korte tijd kunnen zo allerlei verschillende bomen en planten besmet raken. En eenmaal besmet kun je niets meer doen om ze te redden.
Maria Bergsma-Vlami – Xylella onderzoeker NVWA: Er is geen bestrijdingsmiddel of andere strategie tegen xylella, om xylella tegen te gaan, nee.
Presentator: En daarom probeert de NVWA verdachte planten aan de grens tegen te houden, controleren we importeurs en tuincentra, staat er een crisisteam klaar voor een uitbraak en testen we planten in onze labs op xylella.
*Dreigende atmosferische muziek*
Presentator: Niet alleen een besmetting is heel ingrijpend, bestrijding is dat ook. Bij een uitbraak van xylella moeten alle planten in een straal van 50 meter worden vernietigd. Tuinen, boomgaarden, parken, bossen. Alles moet geruimd worden. En in een straal van tweeëneenhalve kilometer rondom een besmet gebied, mag zeker vier jaar lang geen plant meer vervoerd worden. En dat betekent geen planten in de tuin, geen handel voor tuincentra, de agrarische sector en ook voor de export is het een probleem. En precies daarom willen we geen xylella in Nederland. En ook jij kunt iets doen.
Marieke van Lent – Xylella-crisisadvseur NVWA: Neem geen planten mee van je vakantie-adres voor in je tuin, want dat kan echt heel ernstige gevolgen hebben.
Presentator: Koop je planten dus in Nederland en let daarbij op het plantenpaspoort. Alleen zo kunnen we xylella en andere plantenziektes buiten de deur houden.
*Neutrale muziek speelt en eindigt*
Logo NVWA, Ministerie van LNV verschijnt in beeld.
Beeldtekst: Meer weten over de bacterie en wat je kunt doen? Kijk op: www.nvwa.nl/xylella.
Help mee
De NVWA werkt hard om Xylella buiten de deur te houden. Bijvoorbeeld door te controleren aan de buitengrens, bij importeurs en bij tuincentra. En er staat een crisisteam klaar in het geval van een besmetting. Ook vakantiegangers kunnen hun steentje bijdragen. Van Lent: “Je kunt niet altijd meteen aan een plant zien of die besmet is. Neem daarom gewoon geen planten mee terug van vakantie. Koop je planten in Nederland. Zo houden we Xylella en andere plantenziektes buiten de deur.”
Meer informatie
Voor vragen over dit nieuwsbericht kunnen journalisten contact opnemen met het team persvoorlichting van de NVWA, (088) 22 33 700.
Consumenten en bedrijven kunnen contact opnemen met het Klantcontactcentrum of 0900-03 88.