Wetgeving voedselcontactmaterialen

In Nederland moeten gebruiksartikelen bestemd voor levensmiddelencontact voldoen aan het Warenwetbesluit verpakkingen- en gebruiksartikelen.

De Regeling Verpakkingen- en gebruiksartikelen geeft een nadere invulling aan dit Warenwetbesluit verpakkingen- en gebruiksartikelen . Het Warenwetbesluit en de Regeling zijn de nationale implementatie van de Europese eisen, maar kent ook aanvullende regels zoals:

• specifieke bepalingen voor materialen die niet specifiek in de EU zijn geregeld
• aanvullende bepalingen voor bijvoorbeeld keramiek en plastic

In de Regeling Verpakkingen- en gebruiksartikelen zijn (positieve) lijsten te vinden met uitgangsstoffen, productiehulpstoffen en additieven. Alleen de stoffen die op de lijst staan mogen gebruikt worden bij de productie van de verpakking of het gebruiksartikel. Voor een groot aantal stoffen zijn (migratie)limieten opgenomen.

In de Regeling Verpakkingen- en gebruiksartikelen staat dat gerecycleerde vezels van papier en karton gebruikt mogen worden.

De EU stelt algemene eisen aan fabricage methoden, traceerbaarheid en recycling et cetera.

Fabricagemethoden

Bedrijven moeten beschikken over een kwaliteitsborgingsysteem, een kwaliteitscontrolesysteem en gedocumenteerde procedures voor onder andere inkoop, samenstelling en verwerking van materialen.

Goede fabricagemethoden zijn belangrijk voor een consistente productie en voor veilig afgewerkte materialen en voorwerpen. Dit is geregeld in Verordening (EG) Nr. 2023/2006/EG.

Traceerbaarheid

Van elke schakel in de handelsketen moet bekend zijn waar grondstoffen of producten vandaan komen en aan wie vervolgens is geleverd. Bedrijven moeten beschikken over systemen en procedures die deze traceerbaarheid garanderen.

Dit maakt het toezicht, het terugroepen van producten met gebreken en de vaststelling van de aansprakelijkheid makkelijker. Dit is geregeld in Verordening (EG) Nr. 1935/2004.

Verklaring van overeenstemming

Voor sommige materialen, zoals kunststoffen en keramiek, is een verklaring van overeenstemming vereist. Voor kunststoffen is dit onder andere geregeld in Verordening (EG) Nr. 10/2011.In deze verordening worden uitgebreide regels gegeven voor het gebruik van kunststof als voedselcontactmateriaal. Voor keramiek is de verplichte inhoud voor een verklaring van overeenstemming te vinden in bijlage III van de Richtlijn 2005/31/EG.

Recycling

De recycling van kunststoffen die bedoeld zijn voor contact met levensmiddelen moet plaatsvinden via een door de EU geautoriseerd proces. Dit is geregeld in Verordening (EU) Nr. 2022/1616. De materialen moeten aan dezelfde eisen voldoen als niet-gerecycled materiaal. Meer informatie is te vinden op Plastic Recycling (europa.eu).

De Europese Commissie heeft aangegeven om de registratiegegevens via een online formulier te willen ontvangen. Deze aanpassing heeft de Europese Commissie per 11 november 2022 kenbaar gemaakt bij de NVWA en het ministerie van VWS. De gegevens kunnen ingediend worden via link Resources for plastic recyclers (europa.eu).

Actieve en intelligente verpakkingen

Actieve verpakkingen verlengen de houdbaarheid van levensmiddelen. Ze bevatten bestanddelen die stoffen afgeven aan de verpakte levensmiddelen, of absorberen deze stoffen juist.

Intelligente verpakkingen geven de toestand of de omgeving van verpakte levensmiddelen aan, zoals de temperatuur. Eisen waaraan actieve en intelligente verpakkingen moeten voldoen staan in Verordening 450/2009.

Keramiek

Voor keramiek is een aparte richtlijn van kracht (Richtlijn 84/500/EEG).

Geregenereerde cellulose

Voor geregenereerde cellulose is een aparte Europese richtlijn van kracht (Richtlijn 2007/42/EG).

Alle EU regelgeving kunt u vinden via Legislation (europa.eu).

Voor materialen die niet via de Europese unie zijn gereguleerd, kan aanvullende nationale wetgeving gelden in de EU-lidstaten.
Ook zijn er richtsnoeren (guidance documents) gepubliceerd voor diverse richtlijnen en verordeningen.

Toelating stoffen

Een stof mag pas worden gebruikt in een voedselcontactmateriaal als die toepassing is beoordeeld en toegelaten. Als een stof nog niet op de lijst van toegelaten stoffen staat, moet de producent een dossier aanleveren bij de overheid.

De Commissie Beoordeling Veiligheid Voedselcontactmaterialen (CBVV) van het Ministerie van VWS voert de beoordelingen uit. De Note for Guidance for preparation of an application (2017) is daarbij leidend, ook voor stoffen in andere materialen dan in plastics.

Daarnaast is de Administrative guidance for petitioners of plastics (2017) gepubliceerd. Op grond van het dossier beoordeelt de overheid of de stof veilig gebruikt kan worden in voedselcontactmaterialen. Alle toegelaten stoffen staan op materiaal-specifieke positieve lijsten.

Resoluties Raad van Europa

Naast de richtlijnen en verordeningen van de Europese Commissie zijn er ook resoluties van European Directorate for the quality of medicines and healthcare (Raad van Europa). Deze resoluties hebben geen wetskracht, maar de lidstaten kunnen ze wel in nationale wet- of regelgeving omzetten. Er zijn resoluties voor onder andere siliconen, papier en karton, deklagen, rubber, kurk, ionenwisselaars en harsen en metalen.

Zie ook

Raad van Europa Food contact materials and articles | EDQM - European Directorate for the Quality of Medicines

Publications on Migration from printing inks, Paper and Board, Metals and Alloys Publications on Food Contact Materials and articles | EDQM - European Directorate for the Quality of Medicines