Tatoeëren met veilige inkten en kleurstoffen

Tatoeage-inkt komt in de huid terecht. Om gezondheidsproblemen te voorkomen mag de inkt geen schadelijke stoffen bevatten. Bepaalde kleurstoffen zijn niet toegestaan. In 2022 en 2023 zijn de eisen voor kleurstoffen aangescherpt.

Welke kleurstoffen mogen niet in tatoeage-inkt zitten?

Dit staat in de Europese REACH-verordening 1907/2006/EG. Deze verordening geeft aan welke chemische stoffen niet in tatoeage-inkt mogen zitten.

Kleurstoffen (ook wel: pigmenten) zijn ook chemische stoffen. Vanwege de REACH-verordening zijn inkten met bepaalde kleurstoffen niet meer beschikbaar. Maar inkt is nog wel steeds in alle kleuren verkrijgbaar. Voor iedere kleurstof bestaat een veilig alternatief.

Verbod op schadelijke stoffen

Het doel van de REACH-verordening is om tatoeage-inkt veiliger te maken. Er is bijvoorbeeld een verbod op:

  • stoffen waarvan bekend is dat ze kanker kunnen veroorzaken, zoals zware metalen of PAKs (polycyclische aromatische koolwaterstoffen)
  • stoffen waarvan bekend is dat ze giftig kunnen zijn voor de voortplanting
  • stoffen die een allergische reactie kunnen veroorzaken
  • stoffen die de huid kunnen irriteren, zoals bepaalde oplosmiddelen
  • stoffen die volgens de cosmetica-verordening niet veilig zijn: want stoffen die niet veilig zijn op de huid, zijn dat ook niet in de huid

Strengere eisen sinds 2022 en 2023

In Nederland gold al het Warenwetbesluit tatoeagekleurstoffen. In 2022 is de REACH-verordening erbij gekomen en wordt de veiligheid van kleurstoffen op Europees niveau geregeld.

Sinds 1 januari 2023 zijn de volgende 2 kleurstoffen opgenomen in de REACH-verordening. Deze zijn daarom nu ook op Europees niveau verboden:

  • Pigment Blue 15:3 (CI 74160, EG-nr. 205-685-1, CAS-nr. 147-14-8)
  • Pigment Green 7 (CI 74260, EG-nr. 215-524-7, CAS-nr. 1328-53-6)

Het Europese verbod op deze kleurstoffen is later ingegaan, zodat fabrikanten de tijd hadden om op zoek te gaan naar een veilig alternatief.

Tattoos met blauwe en groene inkten zijn nog steeds mogelijk

Voor de duidelijkheid: het is nog steeds mogelijk om een tattoo met een blauwe of groene kleur te zetten. Alleen mag u inkt met de 2 genoemde kleurstoffen (pigmenten) niet meer gebruiken.

Is er een lijst van inkten, kleurstoffen of ingrediënten die zijn toegestaan?

De NVWA heeft geen lijst waarin u snel kunt opzoeken of een inkt, kleurstof of ingrediënt is goedgekeurd. Soms bepaalt de hoeveelheid van een ingrediënt namelijk of het gebruik in een inkt is toegestaan. Ook veranderen fabrikant soms de samenstelling van hun kleurstoffen waarna opnieuw beoordeeld moet worden of deze aan de REACH-verordening voldoet. Vraag daarom altijd aan uw leverancier of de inkten aan de wettelijke eisen voldoen.

Zijn er nog andere eisen voor tatoeage-inkt?

De inkt moet steriel zijn: vrij van virussen, bacteriën en andere ziekteverwekkers. De fabrikant zorgt hiervoor tijdens het productieproces. Om de inkt steriel te houden, voegen fabrikanten vaak conserveermiddel toe. Ook hebben de inktflesjes vaak een druppelsysteem. Zo kan er geen inkt terugvloeien en komt er weinig buitenlucht bij. Verder moet het etiket van de tatoeage-inkt aan verschillende eisen voldoen.

Eisen voor het etiket van tatoeage-inkt

Check of het etiket alle benodigde informatie bevat:

  • het adres van de fabrikant of importeur: dit moet een adres in Nederland of Europa zijn
  • de ingrediënten
  • eventueel: waarschuwing dat het product allergische reacties kan veroorzaken (verplicht als de inkt nikkel of chroom VI bevat)
  • de houdbaarheidsdatum
  • het batchnummer
  • de tekst: 'Mengsel voor gebruik in tatoeages of permanente make-up.'

Verder moet de tekst in het Nederlands of Engels zijn. De tekst moet duidelijk zichtbaar, gemakkelijk leesbaar en onuitwisbaar zijn.

Gebruik de onderstaande checklist om te controleren of het etiket aan de eisen voldoet.

Infographic checklist etiket tatoeagekleurstoffen
Beeld: ©NVWA
Infographic wat te doen met kleurstoffen die (niet) voldoen
Beeld: ©NVWA

Op de website van de Nederlandse Branchevereniging Tattoo Kunst (NBTK) staat ook een checklist waarmee u kunt controleren of het etiket aan de eisen voldoet.

Hoe weet ik als tattoo artist of mijn inkten veilig zijn?

Vraag aan de leverancier of de inkten voldoen aan de wetgeving, en ook waar dit uit blijkt. Doe dit het liefst voordat u een bestelling plaatst. Controleer het etiket als u de bestelling ontvangt, met behulp van de checklist.

Voldoet de inkt niet aan de eisen?

Bevat de inkt verboden stoffen? Of is het etiket niet compleet? Gebruik de inkt dan niet! Deze kan gevaarlijk zijn. Als u de inkt toch gebruikt, kunt u een boete krijgen.

Inkten van buiten de EU?

Koopt u tatoeage-inkt in een land van buiten de EU? Bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten? Dan wordt u gezien als importeur. Dat betekent ook meer verantwoordelijkheid: u moet ervoor zorgen dat de inkten veilig zijn en voldoen aan de Nederlandse en Europese wettelijke eisen.

Dit geldt ook als u de inkten binnen Europa doorverkoopt. U bent dan distributeur, en verantwoordelijk voor de veiligheid van de inkt.

Kan ik mijn inkt laten onderzoeken?

Dat kan. Neem hiervoor contact op met een gespecialiseerd adviseur of laboratorium. De NVWA kan dit niet voor u doen. Ook kunnen wij u niet adviseren over de samenstelling van uw product.