Toezicht op tattooshops 2021

We inspecteren of tattooshops veilig en hygiënisch werken. We houden toezicht op de leeftijdsgrenzen en controleren of locaties een vergunning hebben. Ook onderzoeken we de veiligheid van tatoeagekleurstoffen. U vindt hier een overzicht van de resultaten van ons toezicht uit 2021. Waar inspecteren we op? Welke meldingen hebben we gekregen? Wat waren de resultaten van ons toezicht? En wat is er uit ons onderzoek naar de veiligheid van tatoeagekleurstoffen gekomen?

Vrouw tatoeeert arm
Beeld: ©NVWA

Onaangekondigde inspecties

In 2021 hebben we 116 onaangekondigde inspecties uitgevoerd bij tatoeagestudio's. We controleren of er veilig en hygiënisch gewerkt wordt. Bij de 116 inspecties hebben we 64 keer (55 procent) een maatregel opgelegd.

Niet toegelaten desinfectiemiddelen

Bij onze onaangekondigde inspecties hebben we vooral gezien dat tatoeëerders desinfectiemiddelen gebruiken die niet officieel zijn toegelaten of dat ze deze middelen niet op de juiste manier gebruiken. We kijken hierbij naar desinfectie van de materialen en naar de desinfectie van de handen en de huid die getatoeëerd gaat worden.

In Nederland worden desinfectiemiddelen pas toegelaten als ze bewezen effectief én veilig zijn. Ze krijgen dan een toelatingsnummer en een verplichte gebruiksaanwijzing. Als tatoeëerders desinfectiemiddelen gebruiken zonder toelating of ze niet volgens de gebruiksaanwijzing toepassen dan ontstaat er een verhoogd infectierisico voor de consument.

Tekortkomingen tattooshops 2021 per onderwerp

Tekortkomingen tattooshops 2021 per onderwerp figuur 1
aantal
desinfectie76 - (61%)
besmettingsrisico's26 - (21%)
handhygiëne16 - (13%)
nazorg6 - (5%)

Besmettingsrisico's = steriliteit van materialen (inclusief houdbaarheidsdatum), naaldencontainer niet te vol

Desinfectie = zie figuur 2

Handhygiëne = handenwasgelegenheid en gebruik van handschoenen

Nazorg = gebruik van de juiste nazorgzalf

NVWA Brontabel als csv (110 bytes)

Tekortkomingen desinfectie tattooshops 2021

Tekortkomingen desinfectie tattooshops 2021 figuur 2
aantal
huiddesinfectans36 - (47%)
juist gebruik25 - (33%)
oppervlakte11 - (15%)
handdesinfectans4 - (5%)

Juist gebruik = onjuist gebruik van een (toegelaten) desinfectiemiddel

Oppervlakte = gebruik van een niet toegelaten desinfectiemiddel voor oppervlakken

Huiddesinfectans = gebruik van een niet toegelaten desinfectiemiddel voor de huid die getatoeëerd gaat worden

Handdesinfectans = gebruik van een niet toegelaten handdesinfectans

NVWA Brontabel als csv (118 bytes)

Middelen vooraf desinfecteren huid niet toegelaten

Bij desinfectie hebben onze inspecteurs de meeste overtredingen (47 procent) vastgesteld op het gebied van huiddesinfectans. Dat is een middel waarmee de huid gedesinfecteerd wordt voordat de tatoeage wordt gezet.

Onjuist gebruik desinfectiemiddelen

Desinfectiemiddelen worden ook niet altijd op de juiste manier gebruikt. De huid wordt dan bijvoorbeeld gedesinfecteerd met een middel voor harde oppervlakken of omgekeerd. Of de tatoeëerder volgt de gebruiksaanwijzing niet. Hij houdt bijvoorbeeld de inwerktijd niet aan. Ook in deze situaties is er geen garantie dat het desinfectiemiddel goed werkt en dus een verhoogd risico op een infectie.

Etiket desinfectiemiddel goed controleren

Wat kunnen tatoeëerders hiertegen doen? Tatoeëerders kunnen het etiket van het desinfectiemiddel goed controleren (video). Op het etiket staat vermeld of het middel is toegelaten, waarvoor het geschikt is en hoe het gebruikt moet worden.

Meldingen

In 2021 hebben we van consumenten, ondernemers of collega's van de GGD 227 meldingen ontvangen over tatoeëren en piercen. We hebben vooral meldingen gekregen over het werken zonder vergunning.

Ontvangen meldingen in 2021

Ontvangen meldingen in 2021 figuur 3
Aantal meldingen
werken zonder vergunning177 - (79 %)
ondeskundig gebruik28 - (12 %)
onhygiënisch werken11 - (5 %)
leeftijdsnorm8 - (13 %)
tatoeagekleurstoffen2 - (1 %)
NVWA Brontabel als csv (185 bytes)

Acties NVWA na meldingen over tattooshops in 2021

Acties NVWA na meldingen over tattooshops in 2021 figuur 4
Aantal meldingen
Gegrond (inspecteur heeft gemelde overtreding vastgesteld)104 - (46%)
Onbekend (onvoldoende informatie of gemelde situatie niet meer aanwezig)70 - (31%)
Niet gegrond36 - (16%)
Overgedragen op basis van werkafspraken, bijvoorbeeld aan GGD17 - (7%)

In bijna de helft (46 procent) van de gevallen heeft onze inspecteur vastgesteld dat de melding gegrond is. Helaas was het bij een groot deel van de meldingen niet mogelijk om een onderzoek in te stellen. Bijvoorbeeld omdat er onvoldoende informatie was aangeleverd. Bij anonieme meldingen is het niet mogelijk om deze informatie alsnog op te vragen. We roepen daarom melders op om zoveel mogelijk informatie door te geven bij de melding.

NVWA Brontabel als csv (278 bytes)

Maatregelen na vaststellen overtreding

Maatregelen na vaststellen overtreding figuur 5
2021
Waarschuwing74
Rapport van bevindingen12
Geen maatregel11
Mededeling7

Wij gaan handhaven als een melding gegrond is. In de meeste gevallen (71 procent) hebben we een waarschuwing gegeven, maar we hebben ook 12 rapporten van bevindingen opgesteld. Een rapport van bevindingen kan leiden tot een boete. Als we overtredingen zien, dan moet de ondernemer deze direct beëindigen. Dit kan betekenen dat hij zijn werkzaamheden moet staken tot er een vergunning is verleend of tot hij beschikt over de juiste materialen. We zien hierop toe door (onaangekondigde) herinspecties.

NVWA Brontabel als csv (88 bytes)

Resultaten onderzoek veilige tatoeagekleurstoffen

Op 4 januari 2022 is de REACH restrictie voor tatoeagekleurstoffen in werking getreden. Deze restrictie verbiedt onder andere bepaalde (gevaarlijke) chemische stoffen in tatoeagekleurstoffen én stelt eisen aan het etiket. 2021 was een overgangsjaar, waarin we een marktverkenning hebben gedaan.

We hebben monsters genomen van 53 producten. Met als resultaat dat geen enkel product volledig voldoet aan de nieuwe regelgeving die in januari 2022 is in gegaan.

Etiket: ingrediëntendeclaratie voldoet niet

De ingrediëntendeclaratie van 41 kleurstoffen voldoet niet aan de wettelijke eisen. Zo blijkt in sommige gevallen dat wat in het potje zit, niet overeenkomt met wat op het etiket staat. Consumenten moeten weten aan welke stoffen ze blootgesteld worden. Anders lopen ze een verhoogd risico dat ze in contact komen met stoffen waar ze allergisch voor zijn. Allergische reacties bij tatoeages vormen een groot risico, want de stoffen die de allergische reactie veroorzaken, kunnen niet zomaar weggenomen worden.

Samenstelling: aanwezigheid van schadelijke stoffen

Voor wat betreft de samenstelling is gekeken naar stoffen die vaak als vervuiling in tatoeage-inkt zitten, zoals zware metalen, polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs) en aromatische amines.

PAKs en aromatische amines zijn kankerverwekkend. De kans dat je kanker krijgt door de vervuiling in tatoeage-inkt is klein, maar niet verwaarloosbaar. Zie ook tatoeage-inkt op Watzitwaarin.nl

Uit NVWA-onderzoek is gebleken dat 57 procent van de onderzochte kleurstoffen een of meer van deze verboden stofgroepen bevat. Wanneer ook het kwalitatieve onderzoek naar de minder schadelijke maar toch verboden vluchtige organische stoffen (VOC's) wordt meegenomen in de beoordeling, voldoet 89 procent van de bemonsterde kleurstoffen niet aan de eisen.

Wat gaan we in 2022 doen?

In 2022 bezoeken we onder andere tatoeagestudio's (onaangekondigd) voor hygiëne-inspecties en blijven we meldingen onderzoeken. We gaan onderzoek doen naar de herkomst van en de handel in tatoeagekleurstoffen. Hiermee brengen we belangrijke fabrikanten, importeurs en distributeurs in kaart.

Onderzoek BuRO

Ook verwachten we in 2022 de resultaten van een onderzoek van ons wetenschappelijk bureau Bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO). Zij onderzoeken bij welke stoffen of stofgroepen tatoeagekleurstoffen de risico's het grootst zijn. Op basis van deze informatie kunnen we de komende jaren nog beter risicogericht handhaven.

Meer informatie

Kijk voor meer informatie over ons toezicht op tatoeagestudio's in ons webdossier Tatoeages, piercings en permanente make-up.