Risico's voedingssupplementen

Voedingssupplementen bevatten vitamines, mineralen en/of bioactieve stoffen in de vorm van pillen, poeders, druppels, capsules of drankjes. Ze zijn bedoeld als aanvulling op de dagelijkse voeding.

Voor gezonde mensen geldt algemeen dat inname van een gevarieerde voeding voorziet in de behoefte aan vitamines en mineralen. De kans op een tekort is uiterst klein en het slikken van voedingssupplementen is dan niet nodig. Alleen speciale groepen die extra voedingsstoffen nodig hebben, zoals zwangere vrouwen (foliumzuur, vitamine D en ijzer), jonge kinderen (vitamine D) en ouderen (vitamine D) kunnen baat hebben bij het innemen van voedingssupplementen.

Het is een misverstand te denken dat het innemen van meer vitamines, mineralen of spoorelementen dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid beter is voor de gezondheid.

Hoge dosis kan schadelijk zijn

Langdurig extra vitamines en mineralen slikken kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Er zijn voedingssupplementen op de markt die hogere doseringen bevatten dan de maximaal aanvaardbare bovengrens van inname. Vastgesteld is dat een te hoge inname van vitamine A, vitamine D, vitamine E, vitamine B6, niacine, foliumzuur, calcium, magnesium, jodium, koper, selenium en zink schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Daarom heeft de Europese voedselveiligheidsorganisatie (EFSA) aanvaardbare bovengrenzen opgesteld.

Het Voedingcentrum adviseert niet meer dan 100% procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van een vitamine of mineraal te nemen. Informatie hoeveel een supplement levert, is te vinden op het etiket.

Voorbeelden te hoge innamen met nadelige gezondheidseffecten

  • Oktober 2018 besluit het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat de maximale norm voor vitamine B6 in voedingssupplementen 21 milligram per dag voor volwassenen wordt.

  • Eind 2016 neemt minister Schippers van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een advies over van BuRO NVWA om de hoeveelheid vitamine B6 in voedingssupplementen te maximeren tot 21 milligram per dag voor volwassenen.
  • Eind 2014 waarschuwde de Consumentenbond voor te hoge doses B6 in vitaminepillen. Nieuwsbericht: Veel te hoge doses B6 in vitaminepillen.
  • Ook het RIVM waarschuwde in 2014 dat het gebruik van voedingssupplementen niet zonder gevaar is. Nieuwsbericht: Gebruik voedingssupplementen niet zonder gevaar.
  • Jodium is een element dat het lichaam nodig heeft. Een te lage inname van jodium geeft ziekteverschijnselen zoals krop (struma). Dit komt in Nederland zelden voor. Een te hoge inname van jodium kan verstoring van de schildklieractiviteit, overgevoeligheidsreacties en acute vergifting symptomen veroorzaken. Jodium wordt als voedingssypplement gebruikt in zout ('Jozozout') om te zorgen dat de bevolking voldoende jodium inneemt. Voedingsmiddelen als zeevis en zeewier bevatten van nature hoge jodiumgehaltes. Daarmee is voorzichtigheid geboden.
  • Vitamine A is in kleine hoeveelheden vereist voor de groei en de oogfunctie. Vitamine A is toxisch bij te hoge dagelijkse inname. Het veroorzaakt misvormingen in de ontwikkeling van de baby in de vroege zwangerschap, is giftig voor de lever en veroorzaakt afname van de botdichtheid waardoor de kans op botbreuken toeneemt. De marge tussen dagelijkse behoefte en het optreden van schadelijke effecten is erg klein. Vitaminepreparaten mogen maximaal een dagdosis van 1.200 RE vitamine A in de vorm van retinoïden bevatten. Als een supplement meer dan 650 RE vitamine A bevat, moet op het etiket staan dat het niet geschikt is voor kinderen tot en met 1 jaar.

Wees voorzichtig met kopen via internet

Extra voorzichtigheid is geboden bij het kopen van voedingssupplementen via bijvoorbeeld internet, of een andere weg die niet of moeilijk door de NVWA te controleren is. Denk daarbij aan webshops zonder contactgegevens. De voedingssupplementen die deze internetwinkels aanbieden, kunnen ongewenste stoffen of stoffen in te hoge doseringen bevatten. Wees daarom voorzichtig en check de informatie op de verpakking.

Nederlandse detailhandelaars met een fysieke winkel die hun producten ook via internet aanbieden zijn traceerbaar, en vallen daarom wél binnen het toezichtbereik van de NVWA.