Advies van BuRO over invoeren van EU-wetgeving die gebruik van antibiotica in veehouderij moet reguleren

Antibiotica-resistentie is een gevaar voor de volksgezondheid. Resistentie die is ontstaan door toepassing van antibiotica bij landbouwhuisdieren kan uiteindelijk zijn weg vinden naar ziekteverwekkers bij de mens. Het grootste risico voor ontstaan en verspreiding van antibiotica-resistentie treedt op als bacteriën die infecties veroorzaken bij landbouwhuisdieren worden blootgesteld aan niet-dodelijke concentraties van antibiotica. Betere manieren van toepassen en vermindering van gebruik kunnen dat risico omlaag brengen.

Er zijn nieuwe EU-verordeningen opgesteld, die zijn gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten, maar deze bevatten open normen en bepalingen die per lidstaat nader moeten worden ingevuld. BuRO heeft een aantal adviezen opgesteld voor het ministerie van LNV en de inspecteur-generaal van de NVWA met als doel de risico’s van resistentie door toepassing van antibiotica in de veehouderij te minimaliseren. Dit raakt zowel de inspecteurs van de NVWA, de dierenartsen, de leveranciers van antibiotica en de veehouders.

BuRO adviseert bijvoorbeeld om toezicht te houden op dierenartsen die meer antibiotica voorschrijven dan voor een vergelijkbare praktijk gebruikelijk is en op veehouders die meer antibiotica gebruiken dan gelijkwaardige bedrijven.

In aanvulling op bovenstaande adviezen gaat BuRO de mogelijkheden onderzoeken om het verspreiden van antibiotica via mest of melk vanaf veehouderijen te beperken. Bovendien zal BuRO gaan onderzoeken of het stellen van microbiologische criteria voor de kwaliteit van diervoeder kan bijdragen aan de beperking van de blootstelling van landbouwhuisdieren aan pathogene micro-organismen waardoor de noodzaak voor behandeling met antibiotica kan worden beperkt.

Aanleiding

De verordeningen EU 2019/4 over de vervaardiging, het in de handel brengen en het gebruik van gemedicineerde diervoeders en EU 2019/6 betreffende diergeneesmiddelen zullen vanaf 28 januari 2022 van toepassing zijn. In die verordeningen zijn bepalingen opgenomen specifiek over antimicrobiële middelen, zoals antibiotica. De verordeningen vallen onder het handhavingsmandaat van de NVWA en de juiste toepassing van antibiotica is al lang een punt van aandacht.

Beide verordeningen geven ruimte voor nadere beleidsmatige invulling door nationale autoriteiten betreffende toepassing van antibiotica. Daarom is op maat gesneden toepassing van de verordeningen nodig om goede veterinaire zorg te garanderen met minimale ontwikkeling en verspreiding van resistentie.

Het doel van dit advies, op initiatief van bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO), is een voorstel te doen voor praktische invulling door de NVWA van de taken die voortvloeien uit de verordeningen, waarbij de ontwikkeling en verspreiding van antibiotica resistentie zoveel mogelijk worden voorkomen, zonder diergezondheid en dierenwelzijn te schaden.