Studie naar de ecologische impact van uitheemse zeewiersoorten met commerciële waarde
Dit rapport beschrijft welke ecologische impact uitheemse zeewieren in Nederland kunnen hebben. De aanleiding voor deze studie was de toenemende belangstelling voor de teelt van zeewier waaronder ook uitheems zeewier. Het was echter niet bekend welke ecologische impact uitheems zeewier in Nederland kan hebben.
Het rapport is in 2025 door GiMaRIS geschreven in opdracht van bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO).
De studie
Het rapport beschrijft de mogelijke impact van uitheemse zeewieren op de natuur in Nederland. Daarbij is gekeken naar veranderingen op de biodiversiteit, ecosystemen en habitats. Ook is het aantal uitheemse zeewiersoorten dat de afgelopen jaren in Nederland is geïntroduceerd, onderzocht.
De mogelijke ecologische impact van uitheems zeewier wordt aan de hand van een aantal voorbeeldsoorten beschreven. Deze soorten zijn:
- stijf priemwier (Agardiella subulata)
- Japans bessenwier, (Sargassum muticum)
- palmwier of dulse (Palmaria palmata)
- geperforeerde zeesla (Ulva australis)
- wakame (Undaria pinnatifida)
- vleugelkelp (Alaria esculenta)
- riemwier (Himanthalia elongata)
- Japans kelpwier (Laminaria japonica)
De impact van uitheems zeewier is sterk afhankelijk van de specifieke soort en het in het gebied aanwezige ecosysteem. De ecologische impact van uitheemse zeewiersoorten die voor teelt in aanmerking komen, is vaak negatief. Daar zijn verschillende oorzaken voor. Uitheemse zeewieren kunnen met inheemse soorten concurreren om ruimte, licht en in mindere mate om nutriënten. Ook kunnen zij zeestromingen en sedimentatie veranderen, voor verzuring zorgen en het zuurstofgehalte van het water verlagen. Uitheemse zeewieren kunnen op sommige inheemse soorten echter ook een positief effect hebben. Niet alle uitheemse zeewiersoorten kunnen zich in Nederland vestigen. Bij deze soorten is de ecologische impact van teelt waarschijnlijk minimaal.
De afgelopen jaren is er een sterke toename van het aantal uitheemse zeewiersoorten dat voor het eerst in Nederland wordt waargenomen. Het is bekend dat zeewiersoorten door scheepvaart worden verspreid, maar het valt op dat veel van deze soorten behoren tot groepen die (elders) geteeld worden. Daarom is het waarschijnlijk dat ook de zeewierteelt een rol heeft gespeeld bij de toename van het aantal uitheemse zeewiersoorten.