Advies van BuRO over voedselveiligheidsrisico's van rauwe consumptiemelk gedurende de bewaarfase

BuRO adviseert de minister van VWS om de wetgeving over het verhandelen van rauwe consumptiemelk van andere dieren dan koeien in overeenstemming te brengen met de wetgeving over rauwe consumptiemelk van koeien. Ook adviseert BuRO in de wetgeving rauwe room en colostrum mee te nemen. En de wetgeving te baseren op relevante gevaren en een maximale grenswaarde voor het kiemgetal.

De directie Voeding, Gezondheidsbeschermingen en Preventie van het ministerie van VWS heeft BuRO daarop om een aanvullende data-analyse gevraagd van kiemgetalbepalingen van rauwe melk die beschikbaar zijn vanuit toezicht. Dit ter ondersteuning bij de aanpassing van de huidige wetgeving met betrekking tot het kiemgetal voor rauwe consumptiemelk zoals die momenteel in het Warenwetbesluit Hygiëne van Levensmiddelen is opgenomen.

Aanvullend advies

BuRO adviseert de minister van VWS het Voedingscentrum te vragen de consument goed te infomeren over de risico's van de consumptie van rauwe melk, rauwe room en colostrum. Dit is vooral relevant voor risicogroepen, zoals jonge kinderen, ouderen, zwangeren en mensen met een verminderd afweersysteem. Specifiek voor hen is een kookinstructie van belang.

Daarnaast adviseert BuRO het ministerie van VWS ervoor te zorgen dat risicovolle producten als rauwe consumptiemelk, rauwe room en colostrum niet meer uitgezonderd zijn van (specifieke EU-) wetgeving, maar in de Nederlandse wetgeving worden opgenomen.

BuRO adviseert de voedselveiligheidscriteria voor rauwe consumptiemelk op de voor Nederland relevante gevaren te baseren. Het gaat daarbij om:

  • Campylobacter spp.
  • Salmonella
  • pathogene E. coli (STEC)

Het mesofiel kiemgetal kan als parameter voor voedselveiligheid worden gebruikt indien hiervoor een maximale grenswaarde wordt vastgesteld.

Advies aan de NVWA

BURO heeft verder de inspecteur-generaal van de NVWA het volgende geadviseerd:

  • Geef het COKZ opdracht inzicht te krijgen in welke bedrijven rauwe consumptiemelk, rauwe room bestemd voor rechtstreekse menselijke consumptie en/of colostrum in de handel brengen.
  • Houd vervolgens toezicht op deze bedrijven.
  • Richt het toezicht op de rauwe consumptiemelk nog meer risico-gebaseerd in door te focussen op verkoop via melkautomaten en via internet.
  • Pas de Claimsverordening juist toe op claims van de producent (melkveehouder).

Aanleiding en vraagstelling

Rauwe melk is een levensmiddel dat micro-organismen kan bevatten die ziekte bij de mens veroorzaken. De meeste melk in Nederland en in de Europese Unie ondergaat een hittebehandeling waarmee het voedselveiligheidsrisico van ziekteverwekkende micro-organismen adequaat wordt beheerst. Een klein deel van de melk wordt echter rauw verwerkt tot zuivelproduct, of als rauwe consumptiemelk verhandeld.

In Nederland zijn er specifieke (hygiëne-)eisen voor het in de handel brengen van rauwe koemelk (consumptiemelk). Het gaat hierbij onder andere om:

  • criteria voor het kiemgetal en verschillende pathogenen
  • condities voor opslag (bewaartijd en -temperatuur)
  • het vermelden dat de melk moet worden gekookt voor gebruik
  • en dat deze melk alleen vanaf het erf verkocht mag worden

Naast rauwe koemelk wordt in Nederland echter ook rauwe consumptiemelk verkocht van dieren zoals van geiten, schapen, buffels, paarden, ezels en kamelen. Ook de rauwe consumptiemelk van deze diersoorten is soms bron van voedselinfecties. Voor het in de handel brengen van rauwe consumptiemelk van andere dieren dan koeien zijn echter geen specifieke (hygiëne-)eisen vastgelegd.