Inspectieresultaten vervoer meststoffen 2021

In 2021 heeft de NVWA gecontroleerd op het vervoer van meststoffen.

In de mestwetgeving is het transport van (dierlijke) meststoffen een essentieel onderdeel. Om tot een juiste controle van de gebruiksnormen en de overige stelsels in de meststoffenwet te komen is het van wezenlijk belang te weten waar en hoeveel meststoffen aan- en afgevoerd worden. De NVWA ziet toe op de naleving van de regels met betrekking tot het vervoer van meststoffen. We maken onderscheid tussen dierlijke meststoffen en alle andere meststoffen, waaronder compost, zuiveringsslib en kunstmest. Deze worden hier niet-dierlijke meststoffen genoemd.

Samenvatting

Er zijn 858 vervoerscontroles uitgevoerd in 2021, 761 op dierlijke meststoffen en 41 op niet-dierlijke meststoffen. De inspecties leveren een toezichtbeeld op; dit geeft de mate van naleven weer bij de geïnspecteerde bedrijven. Bij deze inspecties levert dit een toezichtbeeld van 92% voor dierlijke meststoffen en 95% voor niet-dierlijke meststoffen op.

Inspectieresultaten

In 2021 zijn er 858 vervoerscontroles uitgevoerd. De meeste inspecties hebben betrekking op het vervoer van dierlijke meststoffen en in het bijzonder drijfmest. Tijdens de inspectie bleek in 56 gevallen geen meststof te zijn vervoerd. In deze gevallen wordt de inspectie niet voortgezet.

Tabel 1: Aantal inspecties per type meststof

type meststof aantal inspecties
Dierlijke meststoffen: 761
  • Drijfmest
497
  • Vaste mest
264
Niet-dierlijke meststoffen: 41
  • Compost
18
  • Overige
23
Geen meststof 56
totaal 858

Tabel 2: Aantal inspecties per gebied

264 inspecties vonden plaats in de Gebiedsgericht Handhaven (GGH)-gebieden.

gebied aantal inspecties
GGH: 264
  • Oost-Brabant/Limburg-Noord
191
  • Veluwe
55
  • Twente
18
Overig Nederland 594

Tabel 3: Aantal inspecties per oordeel

Er zijn 63 inspecties niet-akkoord bevonden. Het nalevingspercentage is 92% voor dierlijke meststoffen en 95% voor niet-dierlijke meststoffen.

inspectie akkoord niet-akkoord totaal
Dierlijke meststoffen 700 61 761
Niet-dierlijke meststoffen 39 2 41

Tabel 4: Bevindingen

Bij deze transporten zijn in totaal 76 bevindingen naar voren gekomen. Er kunnen meerdere bevindingen per transport worden afgedaan.

bevindingen aantal
Administratieve verplichtingen (registratie, AGR-GPS) 10
Transport (VDM, AGR-GPS, wegen, bemonsteren) 58*
Dierlijke bijproducten (handelsdocument, reinigen & ontsmetten, lekvrij/afgedekt) 8
totaal 76

*2 daarvan betreffen niet-dierlijke meststoffen

Methode

De controle op het vervoer van meststoffen heeft betrekking op de registratie van de vervoerder, administratie, het Vervoersbewijs Dierlijke Meststoffen (VDM), Vervoersbewijs Zuiveringsslib en Compost (VZC), wegen, bemonsteren, AGR-GPS-apparatuur en, indien van toepassing, op de Verordening dierlijke bijproducten. Niet alle onderdelen worden bij iedere inspectie meegenomen, dat is afhankelijk van de omstandigheden.

Controles worden uitgevoerd op basis van meldingen, signalen, analyses en bevindingen tijdens surveillance door inspecteurs van het vervoersteam.
In principe kunnen alle vervoerders die dierlijke en niet-dierlijke meststoffen transporteren in heel Nederland gecontroleerd worden. De nadruk ligt op de GGH-gebieden waar we onze inzet intensiveren in het kader van de Versterkte Handhavingsstrategie Mest.

Aangepaste werkwijze vanwege coronamaatregelen

Bij fysieke controles gedurende geheel 2021 waren de goedgekeurde coronaprotocollen van de NVWA leidend. De NVWA kon alleen toezichtstaken blijven uitvoeren met inachtneming van de maatregelen, dus op een veilige manier. Daarbij waren er praktische problemen, zoals het niet altijd kunnen aanspreken van personen tijdens het onderzoek. Zowel aan de kant van de inspecteur als bij de geïnspecteerde was er geregeld sprake van vrees voor of de noodzaak van isolatie vanwege COVID-19. Mede hierdoor zijn er minder controles uitgevoerd dan voorzien.

Maatregelen

Voor elke overtreding is een maatregel genomen conform het interventiebeleid. In totaal zijn er 77 sanctiemaatregelen genomen.

Tabel 5: Vervolgacties en/of sanctiemaatregelen

vervolgacties en/of sanctiemaatregelen dierlijke meststoffen niet-dierlijke meststoffen
Rapport van bevindingen (RVO) 57 2
Rapport van bevindingen (TBM) 4 0
Proces-verbaal (OM) 5 0
Schriftelijke waarschuwing 5 0
Overige ambtshandelingen 4 0
totaal 75 2

Er kunnen meerdere bevindingen per controle worden afgedaan en soms ook meerdere maatregelen per bedrijf getroffen worden. Hierdoor ontstaat verschil tussen het aantal vervolgacties en aantal bevindingen.

Volgens een met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) afgesproken protocol is aan een geschorste intermediair een last onder bestuursdwang opgelegd en het transport van dierlijke meststoffen door de intermediair werd daardoor verijdeld.

Wettelijk kader

Het vervoer van dierlijke meststoffen is gebonden aan de regels rondom de registratie van de vervoerder en transportmiddelen, het Vervoersbewijs Dierlijke Meststoffen (VDM), wegen, bemonsteren en AGR-GPS-apparatuur. Ook dient het vervoer van dierlijke meststoffen te voldoen aan de bepalingen uit de Verordening dierlijke bijproducten (1069/2009).

Vervoer van niet-dierlijke meststoffen vereist een vrachtbrief, mits het geen compost of zuiveringsslib betreft, waarvoor aparte bepalingen zijn.

Interventiebeleid

Vervoersinspecties worden voornamelijk bestuursrechtelijk afgehandeld met een rapport van bevindingen voor RVO of het team bestuurlijke maatregelen (TBM) van de NVWA, dat een bestuurlijke boete kan opleggen. In sommige gevallen kan door de inspecteur schriftelijk worden gewaarschuwd. Er kunnen ook overtredingen voorkomen die strafrechtelijk via een proces-verbaal voor het Openbaar Ministerie (OM) worden afgedaan.