Aziatische hoornaar

De Aziatische hoornaar (Vespa velutina) is een invasieve exoot die sinds een aantal jaren in heel Nederland wordt aangetroffen. De hoornaar is schadelijk voor honingbijen, hommelsoorten en andere bestuivende insecten. Bekijk hoe u een Aziatische hoornaar en zijn nest snel herkent. En lees wat u kunt doen als u een Aziatische hoornaar ziet vliegen.

Hoe herkent u een Aziatische hoornaar?

Aziatische hoornaar
Beeld: ©Albert de Wilde
Aziatische hoornaar
  • tussen 2 en 3 cm lang
  • zwart borststuk
  • zwarte antennes
  • geel uiteinde aan de poten
  • achterlijf met 2 smalle en 1 brede oranje band
  • koningin en werkster ongeveer even groot

Bekijk onderaan deze pagina welke insecten erg lijken op de Aziatische hoornaar.

Nest van de Aziatische hoornaar herkennen

De Aziatische hoornaar maakt 2 nesten. Eentje in het voorjaar en eentje in de zomer.

Voorjaarsnest Aziatische hoornaar

In april wordt de koningin wakker uit haar winterslaap en bouwt haar eerste nest. Dit voorjaarsnest zit vaak op een beschutte plek, zoals in een:

  • spouwmuur
  • schuur
  • carport
  • veranda
  • nestkastje
Begin voorjaarsnest Aziatische hoornaar
Beeld: ©EIS / Lucien Calle
Voorjaarsnest Aziatische hoornaar

Het nest is niet te onderscheiden van het voorjaarsnest van de Europese hoornaar. U herkent het door te kijken naar de werksters van de Aziatische hoornaar die uit het nest kruipen.

Zomernest Aziatische hoornaar

In de zomer wordt het voorjaarsnest te klein en zoeken de hoornaars een plek voor het zomernest. Ze maken hun nieuwe nest meestal hoog in de bomen, waardoor het vaak moeilijk te zien is vanaf de grond. Soms maken ze het zomernest lager, bijvoorbeeld in een heg.

Zomernest Aziatische hoornaar in conifeer
Beeld: ©NVWA
Zomernest Aziatische hoornaar
  • meestal hoog in bomen, vlak onder de top
  • meestal rond, soms peervormig met een ronde onderkant
  • in de herfst is het nest zo groot als een skippybal
Zomernest Aziatische hoornaar uit boom gehaald door deskundige
Beeld: ©EIS / Linde Slikboer
Door deskundige uit de boom verwijderd nest

Aziatische hoornaar en nest melden

Maak een foto van de hoornaar en onthoud de locatie. Controleer met de foto of uw waarneming inderdaad een Aziatische hoornaar is.

Onderaan deze pagina ziet u andere insecten die erg op de Aziatische hoornaar lijken.

Weet u zeker dat u een Aziatische hoornaar heeft gezien? Meld dit dan als volgt:

Let op: zonder duidelijke en scherpe foto's van de Aziatische hoornaar heeft het geen zin een melding te doen!

Hoornaar gezien van april tot en met juni

Het gaat waarschijnlijk om een koningin. Kijk of u die kunt vangen. U kunt de koningin doodmaken in de vriezer.

Kijk of u het voorjaarsnest van de Aziatische hoornaars kunt vinden, en laat dat verwijderen door een professionele bestrijder. Of verwijder het zelf.

Hoornaar gezien van juli tot en met september

Het gaat waarschijnlijk om een werkster. In de handleiding Zomernest Aziatische opsporen | EIS - kenniscentrum voor insecten en andere ongewervelden staat beschreven staat hoe een zomernest gevonden kan worden.

Als u het nest van de Aziatische hoornaar heeft gevonden

  • Probeer een aantal goede foto's te nemen, ook van de hoornaars bij het nest.
  • Geef uw melding van het nest door via waarneming.nl.

De Aziatische hoornaar heeft zich sinds 2017 verspreid over heel Nederland. Het is niet meer mogelijk om elk nest te vinden en te bestrijden. U kunt uw provincie of gemeente vragen of zij nesten weghalen. U kunt dit ook zelf aan een professionele bestrijder vragen.

Hoornaar gezien van oktober tot en met december

Het kan een koningin zijn. Kijk of u die kunt vangen. U kunt de koningin doodmaken in de vriezer. Een rondvliegende koningin heeft geen nest.

Is de Aziatische hoornaar een monsterwesp?

Groottes verschillende wespen
Beeld: ©EIS / AndrĂ© Schulten

De Aziatische hoornaar is groter dan de gewone limonadewesp die we allemaal kennen, maar kleiner dan de Europese hoornaar. Hoornaars zijn dus niet de enorme monsterwespen waarvoor ze vaak worden uitgemaakt.

Is een steek van een hoornaar gevaarlijk?

Alleen als u allergisch bent. Neem in dat geval zo snel mogelijk contact op met een arts.

Een steek van een (Aziatische) hoornaar kan pijnlijker zijn dan een steek van een gewone wesp. De kans dat u door een hoornaar wordt gestoken, is echter kleiner dan dat u door een gewone wesp wordt gestoken. Hoornaars komen namelijk niet af op zoetigheid en eten.

Aziatische hoornaar in Nederland

De Aziatische hoornaar staat op de zogenoemde Unielijst voor invasieve exoten. Dat betekent dat de Europese Unie heeft afgesproken dat verspreiding van de Aziatische hoornaar zoveel mogelijk voorkomen moet worden. Het is echter niet gelukt de verspreiding te stoppen. Inmiddels heeft de Aziatische hoornaar zich verspreid over heel Nederland. Het is niet meer mogelijk om elk nest te vinden en te bestrijden. Meer informatie over de verspreiding in Nederland vindt u op de website van EIS Kenniscentrum insecten en in de factsheet Aziatische hoornaar.

Insecten die lijken op de Aziatische hoornaar

Sommige insecten lijken op de Aziatische hoornaar, dus controleer uw foto goed voordat u een melding doet. Hieronder ziet u de insecten die soms verward worden met de Aziatische hoornaar.

Europese hoornaar
Beeld: ©D. & J. Oostveen
Europese hoornaar

Europese hoornaar

  • tussen 3 en 4 cm lang
  • roodbruin borststuk
  • roodbruine antennes
  • roodbruine poten
  • achterlijf met brede gele banden
  • koningin stuk groter dan werksters
Nest Europese hoornaar in holle beuk
Beeld: ©EIS / Daan Drukker
Zomernest Europese hoornaar

Zomernest Europese hoornaar

Zomernesten van Europese hoornaars hangen nooit los in bomen. Meestal zijn ze te vinden in holle bomen, dicht bij de voet. Of in schoorstenen, of vogelnesten.

Nest Eurpese hoornaar in schuur
Beeld: ©Theo Zeegers
Zomernest Europese hoornaar

Soms hangen nesten van de Europese hoornaar in schuren. Dan zijn ze wel min of meer bolvormig.

Stadsreus
Beeld: ©Bob Hoogeveen
Stadsreus (zweefvlieg)

Stadsreus (zweefvlieg)

  • tussen 2 en 2,5 cm lang
  • bruin borststuk
  • heel kleine antennes
  • achterlijf met brede oranje-gele banden
  • geen wespentaille
Koningin Middelste wesp
Beeld: ©Tim Faassen
Middelste wesp koningin

Middelste wesp koningin

  • tussen 2 en 3 cm lang
  • kop met gele vlekken
  • zwart borststuk met bruine tekening
  • donkere antennes
  • bruine poten
  • achterlijf met meerdere gele banden
Werkster Middelste wesp
Beeld: ©Tim Faassen
Middelste wesp werkster

Middelste wesp werkster

  • ongeveer 2 cm
  • kop met gele vlekjes
  • zwart borststuk met beetje geel
  • roodbruine antennes
  • poten zwart van boven en bruin van onder
  • achterlijf met smalle gele banden
Limonadewesp
Beeld: ©Tim Faassen
Limonadewesp

Limonadewesp

  • ongeveer 2 cm
  • zwarte kop met gele vlekjes
  • zwart borststuk met gele vlekjes
  • donkere antennes
  • poten grotendeels geel
  • achterlijf met brede gele banden
  • koningin iets groter dan werkster
Veldwesp
Beeld: ©Robbert Vlagsma
Veldwesp

Veldwesp

  • ongeveer 2 cm
  • zwarte kop met gele vlekjes
  • zwart borststuk met gele vlekjes
  • oranje antennes (er is een soort met donkere antennes)
  • poten grotendeels geel
  • achterlijf met smalle gele banden
  • koningin iets groter dan werkster
Reuzenhoutwesp
Beeld: ©Jon Silber
Reuzenhoutwesp

Reuzenhoutwesp

  • ruim 4 cm
  • zwarte kop met grote gele vlekken
  • geen wespentaille
  • gele antennes
  • geel achterlijf met brede, zwarte band
  • uitstekende legboor aan het achterlijf