Wat is Curtobacterium flaccumfaciens pv. Flaccumfaciens?

Op welke planten komt Cff voor?

Planten waar Cff op kan overleven en groeien heten ook wel gastheerplanten of waardplanten. Cff is vooral schadelijk voor plantensoorten uit de vlinderbloemenfamilie (Fabaceae), waaronder de gewone boon (Phaseolus vulgaris). Onder de gewone boon vallen:

• bruine boon
• flageolet
• kidneyboon
• kievitsboon
• snijboon
• sperzieboon
• witte boon
• zwarte boon

De bacterie kan ook andere soorten van de vlinderbloemenfamilie aantasten. Bijvoorbeeld:

• erwt (Pisum sativum)
• kikkererwt (Cicer arietinum)
• soja (Glycine max)
• pronkboon (Phaseolus coccineus)
• limaboon (Phaseolus lunatus)
• azukiboon (Vigna angularis)
• uradboon (Vigna mungo)
• mungboon (Vigna radiata)
• kousenband (Vigna unguiculata)
• tuinboon/veldboon (Vicia faba)

Cff is ook aangetroffen op plantensoorten uit andere plantenfamilies, waaronder diverse granen en onkruiden.

Kijk voor een actueel overzicht van waardplanten op de website van de European Plant Protection Organization (EPPO).

Hoe herken ik Cff?

Symptomen meestal niet zichtbaar in Nederland

Meestal zijn de symptomen pas te zien bij een temperatuur van 30 graden Celsius of meer. Dit komt doordat de bacterie zich snel kan vermenigvuldigen bij warm en vochtig weer. In ons land is de temperatuur meestal lager. Daarom zal het in Nederland naar verwachting niet te zien zijn of planten besmet zijn met Cff. Er is laboratoriumonderzoek nodig om de besmetting vast te stellen.

In een aantal landen waar Cff voorkomt (en wel symptomen kan geven) is bekend dat infectie ontstaat vanuit het zaad. Symptomen zijn dan al vroeg in het seizoen te zien. Jonge planten verwelken en kunnen afsterven.

Bij oudere planten en peulen kunnen de symptomen ook op andere momenten zichtbaar worden. Dit kan het hele groeiseizoen door gebeuren.

Symptomen van een besmetting met Cff

Dit zijn mogelijke symptomen van een infectie met Cff:

• Jonge planten verwelken snel en sterven af.
• Bij oudere planten ontstaan bruine plekken op de bladeren, tussen de nerven. Deze plekken zijn soms omringd door een gele rand. Deze symptomen heten ook wel necrose (bruine plekken) en chlorose (gele plekken).
• Oudere planten kunnen meestal nog gewoon zaad dragen en afrijpen.
• Op de peulen is vaak niets te zien. Het is mogelijk dat de peulnaden donker verkleurd zijn. Soms zijn waterige vlekken op de jonge peulen te zien en olijfkleurige vlekken op oudere peulen.
• Uit de navel van de boon (hilum) lekt soms geel bacterieslijm.
• Is het zaad van de plant wit? Door Cff kan het geel kleuren. Bij zaad met een andere kleur is de infectie moeilijk vast te stellen.

Waar komt Cff voor?

Op de website van EPPO kunt u zien in welke landen Cff is aangetroffen. Cff komt vooral voor in Noord- en Zuid-Amerika, Oost-Europa en Australië. De bacterie is ook aangetroffen in de Europese Unie (EU), onder meer in België en in 2024 voor het eerst ook in Nederland.

Hoe verspreidt Cff zich?

Cff kan zich op verschillende manieren naar andere planten verspreiden, bijvoorbeeld via:

• regen of hagel
• beregening
• mogelijk via gereedschap, maar hier is nog weinig over bekend

Maar de verspreiding gaat vooral via zaaizaad. De bacterie kan op én in het zaad voorkomen. In gedroogd zaad kan de bacterie meer dan 20 jaar aanwezig blijven. Bij gebruik van dit zaad kan een infectie in de plant ontstaan.

De bacterie kan ook overleven in plantenresten, onkruid en in de grond. Uit onderzoek in het buitenland blijkt dat het verschilt hoe lang de bacterie overleeft, van weken tot maanden en jaren. Het is nog niet duidelijk hoe lang de bacterie in Nederland in de grond overleeft en of er vanuit besmette grond weer een nieuwe infectie kan ontstaan.

Meer risico in warme en vochtige zomers

Warm en vochtig weer is gunstig voor de bacterie. De infectie kan dan snel erger worden. Ook kan de bacterie zich onder deze omstandigheden makkelijker verspreiden.