Gebieden met een beregeningsverbod vanwege bruinrot

In deze gebieden geldt een verbod om te beregenen bij de teelt van aardappel en tomaat

De kaart toont in welke gebieden u geen oppervlaktewater mag gebruiken voor de teelt van consumptie- en zetmeelaardappelen en tomaten. In deze gebieden is de bacterie Ralstonia solanacearum en/of de bacterie Ralstonia pseudosolanacearum aangetroffen.

Let op: voor pootaardappelen (NAK-, ATR- en TBM-pootgoed) geldt in heel Nederland een verbod op het gebruik van oppervlaktewater bij de teelt.

Toelichting kaart

• De verbodsgebieden zijn roze-rood gemarkeerd (zie rechtsboven: 'Legenda').
• Navigeer met de muis over de kaart en zoom in op detailniveau met + of – of scroll.
• U kunt kiezen voor een luchtfoto (rechtsboven: 'Lijst met lagen').
• De begrenzingen van de gebieden zijn zo ingetekend dat u ziet of watergangen op de grenzen tot het verbodsgebied behoren of daarbuiten vallen. Het verbod heeft betrekking op de plek waar u water onttrekt en niet op de ligging van het perceel waar u het water gebruikt.
• Op een aantal plaatsen is de bruinrotbacterie alleen aangetroffen in een hoofdwatergang en niet in de secundaire watergangen. Alleen de hoofdwatergang is gemarkeerd als beregeningsverbodsgebied. Het beregeningsverbod geldt uitsluitend voor het water uit deze hoofdwatergang.

Neem bij twijfel of onduidelijkheid contact met ons op.

Wijzigingen in 2025

Ten opzichte van 2024 zijn de volgende aanpassingen doorgevoerd:

Nieuwe beregeningsverbodsgebieden

• Flevoland
  Het Ketelmeer wordt een nieuw beregeningsverbodsgebied. Hierbij wordt afgebakend tot de A6 ten westen en tot de watergangen de Ramsgeul, het Kattendiep en het Vossenmeer ten oosten
• Gelderland
  Een nieuw gebied nabij Almen, omvat een deel van het Twentekanaal en de Berkel

Gewijzigde beregeningsverbodsgebieden

• Drenthe
  Een inkrimping van het gebied ten zuiden van Emmen
• Noord-Holland
  Een uitbreiding nabij Vreeland, naar het oosten toe richting Hilversum
  Een uitbreiding nabij Purmerend, naar het noorden toe richting Oosthuizen. Een deel van de Beemsterringvaart rondom Oosthuizen wordt hierbij ook afgebakend
• Overijssel
  Een uitbreiding ten westen van Ommen, nabij Oudleusen
  Een uitbreiding van het Twentekanaal, nabij Goor

In deze gebieden is het advies om niet te beregenen bij de teelt van andere gewassen die gevoelig zijn voor bruinrot

Op de kaart kunt u zien waar de bacterie Ralstonia pseudosolanacearum is aangetroffen in het oppervlaktewater. Deze bacterie komt sinds kort in Nederland voor, en kan net als Ralstonia solanacearum bruinrot veroorzaken. In deze gebieden geldt een beregeningsverbod voor aardappel en tomaat, ze staan dus ook op de kaart met beregeningsverbodgebieden.

Daarnaast adviseren wij u om in deze gebieden ook geen oppervlaktewater te gebruiken voor beregening van gewassen die vatbaar zijn voor Ralstonia pseudosolanacearum. Welke gewassen dat zijn leest u hieronder.

Toelichting kaart

In de gebieden die groen zijn gemarkeerd op de kaart mag u aardappelen en tomaten niet beregenen met oppervlaktewater. Wij adviseren u om ook voor andere vatbare plantensoorten geen oppervlaktewater te gebruiken. Het gaat om de volgende gebieden:

• de Regge en de Overijsselse Vecht (Overijssel)
• het Twentekanaal en de Bolscherbeek (Twente)
• de Berkel nabij Almen (Gelderland)
• Breukelen (Utrecht)

De bacterie is ook aangetroffen op 3 andere locaties. Deze vindplaatsen (en een cirkel van 3 kilometer rondom de vindplaats) zijn blauw gemarkeerd op de kaart. We onderzoeken of de bacterie zich daar heeft gevestigd en in hoe ver deze al verspreid is. We adviseren u om in deze gebieden ook geen oppervlaktewater te gebruiken voor de teelt plantensoorten die gevoelig zijn voor Ralstonia pseudosolanacearum. Het gaat om de volgende locaties:

• Genemuiden (Overijssel)
• Garyp (Friesland)
• Mijdrecht (Utrecht)

Welke planten zijn gevoelig voor Ralstonia pseudosolanacearum?

Verschillende land- en tuinbouwgewassen (inclusief siergewassen) zijn vatbaar voor de bacterie. Bijvoorbeeld:

• Anthurium (flamingoplant)
• Arachis hypogeae (pinda)
• Artemisia sp. (alsem)
• Begonia
• Beta vulgaris subsp vulgaris var cicla
• Bougainvillea sp.
• Brassica oleracea
• Capsicum annuum (paprika)
• Cucumis sativus (komkommer)
• Cucurubita pepo (pompoen)
• Curcuma
• Dahlia
• Delphinium
• Dimorphotheca ecklonis (african daisy)
• Eucalyptus
• Fagopyrum esculentum (boekweit)
• Ficus carica (vijg)
• Fragraia x ananassa (aardbei)
• Helianthus
• Hibiscus
• Ipomoea batatas (zoete aardappel)
• Mandevilla sp.
• Manihot esculenta (casave)
• Morus alba (moerbei)
• Olea europaea (olijf)
• Pelargonium (geranium)
• Petroselinum crispum (peterselie)
• Phaseolus vulgaris (boon)
• Portulaca oleracea (wilde postelein)
• Raphanus sativus (radijs)
• Rosa
• Solanum sp.
• Solanum dulcamara 
• Tagetes (afrikaantjes)
• Vaccinium corymbosum (blauwe bes)
• Zingiber sp (gember)

Op deze planten kan Ralstonia pseudosolanacearum overleven en groeien. Zulke planten heten ook wel gastheerplanten of waardplanten. Er zijn nog meer waardplanten. Kijk voor een actueel overzicht op de website van de European Plant Protection Organization (EPPO).

Wat houdt het beregeningsverbod in?

Uw gewassen mogen niet in contact komen met oppervlaktewater. Dit is water uit bijvoorbeeld sloten, vijvers, rivieren en meren. U mag bijvoorbeeld wel bronwater gebruiken voor beregening.

Lees meer over het beregeningsverbod en toegestaan watergebruik op de pagina Verbod op gebruik van oppervlaktewater vanwege risico op bruinrot.