Exoten kunnen ongemerkt meeliften via kampeeractiviteiten
Planten en dieren die niet van nature voorkomen in Nederland kunnen hier toch terechtkomen door ongemerkt mee te liften met materiaal van kampeerders. Om dat te voorkomen, zouden kampeerders hun auto, kampeermateriaal en -spullen voor vertrek naar huis goed schoon moeten maken.
Dat schrijft Bureau Risicobeoordeling & onderzoek (BuRO) van de NVWA in een advies over de risico's van meeliftende exoten aan de Inspecteur-Generaal van de NVWA. Het advies is gebaseerd op een risicobeoordeling van de routes waarlangs uitheemse soorten ons land kunnen bereiken via kampeeractiviteiten. Deze risicobeoordeling is uitgevoerd door Stichting Bargerveen in samenwerking met Radboud Universiteit en FLORON, in opdracht van BuRO.
Op campings langs de Nederlandse kust worden steeds meer uitheemse plantensoorten aangetroffen. Een voorbeeld is de naaldzaadbloem (Soliva sessilis) die veel voorkomt op campings. De zaden dragen een stekel die gemakkelijk de huid van mensen kan binnendringen, wat tot ontstekingen kan leiden.
Onbekend was welke soorten mee kunnen komen met kampeerders. In de risicobeoordeling zijn 148 soorten geïdentificeerd die waarschijnlijk via kampeeractiviteiten in Nederland zijn gekomen of dat in de toekomst mogelijk kunnen doen. Vaatplanten en insecten worden in de literatuur het vaakst genoemd als (potentiële) meelifters.
De belangrijkste twee introductieroutes zijn meeliften met auto's, tenten, caravans en dergelijke, en meegevoerd worden door mensen, bijvoorbeeld doordat zaden met kleding en schoenen meeliften. Daarnaast kunnen exoten ook in grond meeliften, bijvoorbeeld grond die kleeft aan het tentzeil of aan de stelpoten van de caravan. Ook kunnen ze meeliften met brandhout.
Effecten in Nederland
Een aantal soorten heeft negatieve effecten op bijvoorbeeld de biodiversiteit of de gezondheid van mensen. Van 36 soorten worden in de literatuur schadelijke effecten genoemd. Dit zijn voornamelijk ecologische effecten, zoals verdringing van inheemse planten, vraatschade aan bomen en predatie van diersoorten. Er zijn ook soorten die effecten kunnen hebben op de volksgezondheid.
Introductie in Nederland voorkomen
In het rapport wordt ook aangegeven hoe het meeliften met auto, camper, caravan, tent, grondzeil en brandhout te voorkomen is. Kampeerders kunnen maatregelen nemen om meeliften van exoten uit het buitenland te voorkomen. Voorbeelden zijn: veeg de auto/camper/caravan/grondzeil/tent grondig uit en klop aanwezige matjes grondig uit; kijk of er geen insecten in het voertuig aanwezig zijn; neem geen brandhout mee terug.
Het rapport 'Risicobeoordeling pathways meeliftende exoten door kampeeractiviteiten' staat op de website van de NVWA.