Monstername en toetsing zaden op ToBRFV

Voor de toetsing van zaden van tomaten, hybriden van tomaat, paprika's of Spaanse pepers op mogelijke besmetting met ToBRFV zijn in de EU specifieke toetsmethodes voorgeschreven. Ook gelden er regels voor de bemonstering van zaden. Lees wat de EU-noodmaatregelen voorschrijven.

Monstername

Heeft u toetsuitslagen nodig voor een officiële verklaring, zoals de afgifte van een plantenpaspoort of een exportcertificaat? Dan moet vanaf 1 januari 2022 de bemonstering voor de toetsing van tomatenzaden en paprikazaden op een van de volgende 3 manieren plaatsvinden:

  • door een keurmeester
  • met een NAL-autorisatie voor bemonstering van zaden
  • met een autorisatie voor 'Bemonstering Onder Officieel Toezicht' (BOOT)

NAL en BOOT

Voor bedrijven met een NAL- of BOOT-autorisatie die een monster nemen gelden eisen voor het kwaliteitsmanagementsysteem, de monstername en de monsternemer. Zo is er zekerheid dat die bedrijven de bemonstering op betrouwbare wijze uitvoeren.

Naktuinbouw houdt toezicht op NAL en BOOT door middel van jaarlijkse bedrijfsaudits. Wij houden toezicht op NAL en BOOT via een nacontrole en een audit op het systeem.

Voorgeschreven toetsmethodes

Van zaden die u verhandelt binnen de EU moet vanaf 1 oktober 2020 met een voorgeschreven toetsmethode aangetoond zijn dat ze vrij zijn van ToBRFV. Met ingang van 1 april 2021 zijn dezelfde toetsmethodes verplicht bij import. Deze methodes bieden het garantieniveau dat nodig is om het virus buiten de deur te houden.

Het gaat daarbij om de volgende methodes:

  • realtime RT-PCR met de primers en probes die in het ISF-protocol (2020) zijn beschreven
  • realtime RT-PCR met de primers en probes van Menzel en Winter (Acta Horticulturae)

Voor moederplanten die u wilt toetsen op aanwezigheid van ToBRFV om zo aan te tonen dat de geproduceerde zaden vrij zijn van ToBRFV zijn de volgende 4 methodes toegestaan:

  • realtime RT-PCR met de primers en probes die in het ISF-protocol (2020) zijn beschreven
  • realtime RT-PCR met de primers en probes van Menzel en Winter (Acta Horticulturae)
  • de conventionele RT-PCR met de primers van Alkowni et al. (2019)
  • de conventionele RT-PCR met de primers van Rodriguez-Mendoza et al. (2019)

Voor planten in de opkweek volstaat een officiële visuele inspectie en hoeft er niet per se getoetst te worden. Zodra u symptomen van ToBRFV waarneemt bij planten in de opkweek of op moederplanten, dienen de officiële autoriteiten een toets uit te voeren, vandaar dat u dit bij ons moet melden.

Onderzoek door officiële autoriteiten

Bij een verdenking van ToBRFV op zaden of planten, kunnen wij besluiten om een partij zaden of plantmateriaal officieel te toetsen. Daarbij moeten wij gebruikmaken van dezelfde methodes die voorgeschreven zijn voor producenten en importeurs.

Als een 1e toets een besmetting aangeeft, moet ter bevestiging een 2e toets worden uitgevoerd met de andere methode. De EU wetgeving schrijft voor dat deze toets plaats moet vinden op hetzelfde monster als de 1e toets.

In de praktijk zullen wij de realtime RT-PCR-methode uit het ISF-protocol gebruiken voor detectie, terwijl voor verificatie de realtime RT-PCR methode van Menzel en Winter gebruikt wordt.

Kan ELISA nog gebruikt worden als toetsmethode voor zaden?

Nee, de wetgeving staat het gebruik van ELISA op zaden niet langer toe, omdat ELISA minder gevoelig is voor de detectie van het virus.