Resultaten naleefmeting dierenwelzijn legkippen 2023/2024

In 2023 en 2024 heeft de NVWA een naleefmeting uitgevoerd bij bedrijven met legkippen in Nederland. Hiermee wilden we onderzoeken of de wettelijke regels voor dierenwelzijn binnen deze sector goed worden nageleefd.

In het kort: beeld van sector

De inspecties vonden plaats op basis van een representatieve steekproef. De resultaten geven een betrouwbare indicatie van de naleving binnen de sector. Van de geïnspecteerde legkippenbedrijven voldeed 61% aan de wet- en regelgeving voor dierenwelzijn.

Inspectieresultaten

In totaal zijn er op 139 bedrijven inspecties uitgevoerd. Daarvan voldeden 85 bedrijven aan de relevante wet- en regelgeving en bij 54 bedrijven was sprake van tekortkomingen. Dit betekent dat 61% van de inspecties akkoord was.

Tijdens de inspecties zijn de volgende typen overtredingen vastgesteld:

  • 43 overtredingen met een risico op aantasting van het dierenwelzijn. Deze overtredingen zijn beperkt in ernst en/of incidenteel van aard.
  • 26 overtredingen met een risico op ernstige aantasting van het dierenwelzijn. Deze overtredingen zijn zwaarder en/of meer structureel van aard.

Bij 13 bedrijven zijn meerdere overtredingen vastgesteld tijdens 1 inspectie. Hieronder gaan we verder in op de verschillende overtredingen. Daar staat ook vermeld om welke typen overtredingen het ging: zware of beperkte overtredingen, structurele of incidentele overtredingen.

Overtredingen alarm- en noodsystemen

Verreweg de meeste overtredingen hadden betrekking op de wet- en regelgeving voor het alarm- en noodsysteem. Per 1 juli 2023 is een alarmsysteem verplicht in stallen waarbij de gezondheid en het welzijn van het dier afhankelijk zijn van kunstmatige ventilatie. Vanaf 1 juli 2024 moet er ook een noodstroomaggregaat op het bedrijf aanwezig zijn.

Bij de meeste bedrijven die in overtreding waren ontbrak een volledig ingevuld alarmplan. Er ontbraken onderdelen van het plan, zoals testmethoden, alarmeringswijze, of uit te voeren handelingen. Deze overtredingen zijn beperkt in ernst.

Ook werd er op een aantal locaties het alarm- en/of noodsysteem niet goed getest. Deze systemen moeten regelmatig getest worden. Tijdens de inspecties bleek dat er soms geen automatische alarmering in werking trad bij het testen van het ventilatiesysteem. Deze overtredingen waren bij sommige bedrijven incidenteel en bij een bedrijf structureel. Dit is een overtreding die in het kader van deze naleefmeting in beide overtredingsklassen valt.

We constateerden dat het alarmsysteem niet altijd voldeed aan de wettelijke eisen. Zo moet er gebruik worden gemaakt van een bewaakte verbinding. Ook moeten er minimaal twee parallelle verbindingen zijn. Het niet hebben van twee parallelle verbindingen was de meest voorkomende overtreding die een ernstig risico voor het dierenwelzijn vormt.

Daarnaast was de registratie van de testen soms onvolledig. Zo waren het tijdstip van testen, eventuele afwijkingen en de daarop uitgevoerde herstelacties niet geregistreerd. Deze overtredingen waren structureel van aard.

Overtredingen verzorging en huisvesting

De volgende overtredingen betreffen de verzorging en huisvesting van de dieren. Deze waren alle incidenteel en/of beperkter in ernst.

Op een enkele locatie voldeden de wijze van toedienen van verrijkingsmateriaal niet aan de eisen. Zo zat er nog plastic om het verrijkingsmateriaal.

Verder is geconstateerd dat niet overal werd voldaan aan de verplichting om dode dieren dagelijks te verwijderen.

In een enkel geval is vastgesteld dat de wettelijk vereiste (met strooisel bedekte) ruimte niet beschikbaar was.

Ook het ontwerp en onderhoud van de behuizing voldeden soms niet aan de eisen. Er werden scherpe delen aangetroffen in de stal. Hieraan konden de dieren zich mogelijk verwonden.

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Wij hebben de volgende interventies toegepast:

  • 39 officiële waarschuwingen
  • 14 rapporten van bevindingen

Er kunnen meerdere overtredingen verwerkt worden in 1 interventie. Verder kan er worden afgeweken van het interventiebeleid en lichter of zwaarder worden opgetreden in specifieke omstandigheden.

Herinspecties

Er worden herinspecties uitgevoerd op locaties waar bij een eerdere inspectie 1 of meerdere afwijkingen van de geldende wet- en regelgeving zijn vastgesteld. De bedrijven moeten ervoor zorgen dat ze alsnog voldoen aan de wettelijke eisen.

Vervolgaanpak

De naleefindicatie laat zien dat een deel van de sector niet volledig voldoet aan de wettelijke eisen. Structurele aandacht voor bepaalde risicogebieden is noodzakelijk. Dit betreft voornamelijk het alarm- en noodsysteem. Wij gebruiken deze inzichten om het toezicht en eventuele interventies beter af te stemmen op risico's. Hiermee willen we de sector stimuleren om de wet- en regelgeving beter na te leven.