Klassieke varkenspest en Afrikaanse varkenspest

Afrikaanse varkenspest en klassieke varkenspest zijn virusziekten die voorkomen bij varkens. Twee verschillende virussen veroorzaken deze ziekten, die zeer besmettelijk en vaak dodelijk zijn voor varkens. Deze twee virussen zijn ongevaarlijk voor mensen. De NVWA bestrijdt uitbraken van beide ziekten. Wij doen dat door maatregelen te nemen bij een verdenking of een besmetting. Op dit moment is vooral de Afrikaanse varkenspest (AVP) een bedreiging voor Nederland.

Hoe herken ik varkenspest?

Varkenspest komt in verschillende vormen voor. Soms zijn er bijna geen verschijnselen, soms worden de dieren ernstig ziek en sterven ze plotseling. De meest voorkomende verschijnselen zijn:

  • koorts
  • verlies van eetlust
  • sloomheid
  • huidbloedingen in voornamelijk de oren, staart, buik en binnenzijde van de ledematen

Wat kan ik doen om ervoor te zorgen dat varkenspest zich niet verspreidt?

Neem geen vleesproducten mee uit besmette gebieden. Dit geldt voor iedereen die om wat voor reden dan ook naar Duitsland, Italië en Oost-Europa reist, zoals toeristen, vrachtwagenchauffeurs, zakelijke reizigers en jagers. Levensmiddelen kunnen Afrikaanse Varkenspest overbrengen. Geef levensmiddelen nooit aan varkens en gooi deze ook niet achteloos ergens neer in de natuur of bij een (kinder)boerderij. Gooi levensmiddelen alleen weg in afsluitbare afvalbakken.

Wat moet ik doen als ik denk dat mijn dieren varkenspest hebben?

Vermoedt u dat uw varkens besmet zijn met varkenspest? Dan bent u verplicht dit bij het NVWA Landelijk Meldpunt Dierziekten (telefoonnummer 045-5463188) telefonisch te melden. Wij voeren op uw bedrijf een onderzoek uit om te kijken of er sprake is van een besmetting met varkenspest. Een specialistenteam komt dan bij u langs. Dit team bestaat uit een NVWA-dierenarts, een varkensspecialist van de Gezondheidsdienst voor Dieren en uw eigen dierenarts. Vermoeden wij dat er sprake kan zijn van varkenspest? Dan nemen we monsters mee voor onderzoek naar de aanwezigheid van het virus.

Wat gebeurt er als mijn bedrijf besmet is?

Blijkt uit onderzoek dat uw bedrijf inderdaad besmet is? Dan ruimen wij alle varkens op uw bedrijf. Na de ruiming moeten de stallen meerdere reinigings- en ontsmettingsrondes ondergaan, voordat wij het bedrijf weer vrijgeven. De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) stelt een beperkingszone in rondom het besmette bedrijf. Alle varkensbedrijven binnen 3 kilometer van dit bedrijf screenen wij door bloedmonsters te nemen. Binnen 10 kilometer rond het besmette bedrijf geldt een vervoersverbod voor levende dieren, veterinaire producten, diervoeders en mest. De minister kan ook landelijke maatregelen opleggen om verspreiding van de ziekte te voorkomen. Die maatregelen gaan samen met een aantal hygiëneprotocollen.

Hoe kan ik voorkomen dat mijn dieren besmet raken?

Varkens raken geïnfecteerd door direct contact met besmette varkens en wilde zwijnen. Ook kunnen varkens het virus oplopen door besmette etenswaren en contact met materialen die contact hebben gehad met besmette varkens, zoals veewagens en kleding. Vermijd contact met varkens uit besmette gebieden. Let op dat bezoekers geen etenswaren mee het terrein op nemen. Vervoert u varkens van en naar risicolanden? Dan moet u uw veewagen(s) bij terugkomst in Nederland onmiddellijk reinigen en ontsmetten bij een erkende R&O-plaats. Na de reiniging moeten de wagens worden ontsmet met een middel uit deze lijst.

Bewaking en monitoring

Daarnaast is er voor deze dierziekte ook nog een extra bewakingsprogramma opgezet. Hierbij moeten alle varkensbedrijven op gezette tijden verplicht bloedmonsters insturen naar de Gezondheidsdienst voor Dieren. Ook voor wilde zwijnen is er een jaarlijks monitoringsprogramma opgezet om mogelijke besmettingen op te sporen.

Waarom is het belangrijk dat ik ook mijn hobbyvarkens registreer?

Heeft u hobbyvarkens? Registreer ze dan bij RVO. Zo is er zicht op waar dieren die gevoelig zijn voor varkenspest verblijven, en op mogelijke vervoersbewegingen tussen varkensbedrijven (zowel professionele bedrijven als hobbyvarkensbedrijven).

Waar komt de Afrikaanse varkenspest voor?

Afrikaanse varkenspest is in 2014 in enkele Oost-Europese landen binnengekomen. Sindsdien zijn er in verschillende lidstaten besmettingen vastgesteld. Op dit moment zijn er in veel EU-lidstaten besmettingen. Vooral de besmettingen bij wilde zwijnen zijn lastig te bestrijden. Op de kaart is te zien welke landen in de EU besmettingen hebben vastgesteld bij gehouden varkens en /of bij wilde zwijnen. In de blauwe gebieden komt de Afrikaanse varkenspest nog niet voor maar zijn bufferzones ingesteld, er is risico op uitbraak. In de roze gebieden komt AVP voor bij alleen wilde zwijnen. In de rode gebieden komt de Afrikaanse varkenspest voor bij commercieel gehouden varkens met of zonder besmette wilde zwijnen in het gebied.

Kan ik zelf ziek worden van varkenspest?

Mensen worden niet ziek van de virussen die Klassieke varkenspest (KVP) of Afrikaanse varkenspest (AVP) verspreiden.

Waar kan ik terecht met vragen?

Heeft u vragen over de varkenspest? Neem dan eerst contact op met uw eigen dierenarts. Heeft u vragen over hoe wij varkenspest bestrijden? Neem dan contact met ons op.