Jaaroverzicht invasieve exoten 2018
Wat is er in 2018 op het gebied van invasieve exoten gebeurd?
Resultaten vo 1143/2014
Sinds augustus 2016 geldt een Europees verbod (EU-exotenverordening 1143/2014) op bezit, handel, kweek, transport en import van een aantal schadelijke exotische planten en dieren. Deze soorten staan op de zogenaamde Unielijst. Deze invasieve exoten zijn op de Unielijst geplaatst omdat ze in delen van de EU schade toebrengen (of dat in de toekomst waarschijnlijk zullen gaan doen) aan de biodiversiteit en/of ecosysteemdiensten. Ze kunnen ook nadelige gevolgen hebben voor de menselijke gezondheid, veiligheid of de economie.
De NVWA heeft in 2018 20 inspecties uitgevoerd om te zien of planthandelaren en dierhandelaren voldoende op de hoogte zijn van de Exotenverordening en zich hier aan houden. Door bewustwording, monitoring en surveillance wordt de kennis over invasieve exoten vergroot.
Beheer en eliminatie naar de provincies en ondersteuning ministeries
De provincies hebben vanaf 1 januari 2018 de beheersing en bestrijding van een aantal invasieve exoten van de Europese Unielijst in de groene ruimte van de NVWA overgenomen. Zo hebben de betreffende provincies met steun van de NVWA door de inzet van drones, 2 nesten van de Aziatische hoornaar gelokaliseerd en deze vervolgens bestreden.
De NVWA ondersteunt het ministerie van LNV inhoudelijk door bijvoorbeeld adviezen op te stellen over de impact van de aanwezigheid van een invasieve soort.
Toezicht en handhaving
De NVWA heeft op marktplaats diverse advertenties verwijderd van mensen die rivierkreeftjes verkopen. Ook deze dieren staan op de Unielijst en verkopen is verboden.
De zaden van gestekelde duizendknoop (Persicaria perfoliata) en alligatorkruid (Alternathera philoxeroides), beiden vermeld op de Unielijst, zijn met geïmporteerde planten uit China als "verstekeling" meegekomen. Bij de importeur ontkiemden de zaden en werden de planten door de NVWA ontdekt. Door de lading in quarantaine te plaatsen en de gekiemde zaden te verwijderen konden de geïmporteerde planten worden vrijgegeven.
©NVWA
De Spaanse autoriteiten hebben een lading Chinese wolhandkrabben, afkomstig uit Nederland, in beslag genomen en vernietigd. Chinese wolhandkrab staat sinds 2016 op de Unielijst. In Nederland komt de wolhandkrab voor in rivieren waar deze mag worden bevist en geconsumeerd. Export naar andere landen mag alleen als daar onderlinge afspraken over bestaan tussen lidstaten, deze afspraken zijn er op dit moment niet voor wolhandkrabben. De NVWA heeft de sector nogmaals herinnerd aan de regels. De exporteur heeft een schriftelijke waarschuwing gekregen van de NVWA.
Naast door RVO uitgezette verzoeken heeft de NVWA 20 inspecties uitgevoerd om te zien of planthandelaren of dierhandelaren voldoende op de hoogte zijn over en zich houden aan de EU-verordening 1143/2014. 7 bedrijven waren niet goed op de hoogte van de verordening en bij 4 bedrijven werden zijdeplant (zaad), waterhyacint en de Amerikaanse rivierkreeft aangetroffen waarvoor geldt dat het verboden is deze te houden. Dit is aan RVO.nl gerapporteerd zodat RVO bestuursrechtelijke maatregelen kan opleggen.
Vergroten bewustwording risico's invasieve exoten
In november 2018 zijn studenten van Helicon MBO Velp als eerste cursisten in Nederland gestart met de Leeromgeving Invasieve Exoten (LINOVEX) om hun kennis over invasieve exoten te vergroten. LINVEXO is ontwikkeld door de NVWA in samenwerking met diverse andere partijen.
In opdracht van de NVWA is in 2018 de website Tuinernietin! ontwikkeld met informatie over alternatieven voor invasieve tuinplanten.
Daarnaast is in 2018 op de NVWA website een overzicht van invasieve terrestrische planten geplaatst, als aanvulling op het overzicht van invasieve oeverplanten en waterplanten.
Monitoring en surveillance
NVWA heeft het monitoring- en surveillancesysteem voor exoten in 2018 verder uitgebouwd. Structurele veldmonitoring is ondergebracht in het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM). Voorbereidingen zijn getroffen voor de eerste rapportageronde aan de EU in 2019.
Het Signaleringsproject exoten is voortgezet. Binnen dit project verstrekken soortenorganisaties informatie over invasieve exoten, en wordt opgeroepen exoten te melden.
Ook is voortgang geboekt met het opnemen van exotenpaspoorten in het Nederlands soortenregister door Naturalis. Het Alert systeem van waarneming.nl functioneert goed. In 2018 zijn verschillende meldingen binnengekomen.
Soorten inventarisatie Waddenzee
In opdracht van de NVWA is in het Nederlandse deel van de Waddenzee een totale soorten inventarisatie uitgevoerd van uitheemse soorten en/of exoten van het harde substraat en zacht sediment. Resultaten worden in 2019 opgeleverd. Ook is de Waddenzee uitheemse soorten/exotenlijst geüpdatet.