Mestverwerking en hygiënisatie

Wat is mestverwerking?

De Meststoffenwet verstaat onder 'mestverwerking':

• het behandelen van dierlijke meststoffen tot een eindproduct dat bestaat uit:
  • as waarin maximaal 10% organische stof aanwezig is
  • mestkorrels
  • mengsel van gedroogd digestaat en verwerkt categorie 1-materiaal, bedoeld in artikel 8 van de Verordening dierlijke bijproducten
• het exporteren van dierlijke meststoffen

Wat is verwerkte mest?

De Uitvoeringsverordening dierlijke bijproducten gebruikt de term 'verwerkte mest' voor mest die gehygiëniseerd is in een erkende biogas- of composteerinstallatie of in een erkend bedrijf voor de vervaardiging van organische meststoffen en bodemverbeteraars. Van hygiënisatie is sprake als de mest:

• gedurende minimaal 60 minuten verhit is tot minimaal 70°C ('pasteurisatie'), of
• een andere beheerste thermische of chemische behandeling heeft ondergaan waarvan in een speciaal onderzoek ('validatie') is aangetoond dat het ziekteverwekkers in voldoende mate afdoodt

Niet-verwerkte mest

Gaat het om onbehandelde mest of andere producten uit mest die geen thermische of chemische behandeling hebben ondergaan? Dan spreken we van 'niet-verwerkte mest'. Denk bijvoorbeeld aan de dikke en dunne fractie die ontstaan bij het mechanisch scheiden van mest, of aan digestaat uit een mesofiele vergistingsinstallatie.

Wat betekent dit?

Dit betekent 2 dingen:

1. Mestverwerking volgens de Meststoffenwet leidt niet per definitie tot een product dat verwerkte mest is in de zin van de Uitvoeringsverordening dierlijke bijproducten.
2. Een product dat verwerkte mest is in de zin van de Uitvoeringsverordening dierlijke bijproducten heeft niet per definitie een behandeling ondergaan die mestverwerking is in de zin van de Meststoffenwet.

Een aantal voorbeelden ter illustratie

Voorbeeld 1: wel mestverwerking, geen verwerkte mest

• 'As waarin maximaal 10% organische stof aanwezig is' een product van mestverwerking volgens de Meststoffenwet. Het kan echter niet in de handel worden gebracht als verwerkte mest in de zin van de Verordening dierlijke bijproducten.
• 'As' is het namelijk product van een verbrandingsproces. En voor het verbranden van mest of andere dierlijke bijproducten is op grond van de Verordening dierlijke bijproducten erkenning of registratie als verbrandingsinstallatie nodig. Terwijl een product alleen als verwerkte mest in de handel mag worden gebracht als het afkomstig is uit een erkende biogas- of composteerinstallatie of een erkend bedrijf voor de vervaardiging van organische meststoffen en bodemverbeteraars.

Voorbeeld 2: zowel mestverwerking als verwerkte mest

• 'Mestkorrels' zijn een product van mestverwerking volgens de Meststoffenwet.
• De productieprocessen van mestkorrels verschillen, maar verhitting speelt hierin altijd een rol. Producenten van mestkorrels zijn daarom meestal erkend als bedrijf voor de vervaardiging van organische meststoffen en bodemverbeteraars, of eventueel als biogas- of composteerinstallatie. Deze type bedrijven mogen voldoende verhitte producten zoals mestkorrels in de handel brengen als verwerkte mest.

Voorbeeld 3: geen mestverwerking, wel verwerkte mest

• Bedrijven die mest composteren voor de bereiding van substraat voor de champignonteelt zijn erkend als composteerinstallatie. Ze passen een behandeling toe waarbij de temperatuur van het materiaal hoog oploopt. Substraat voor de champignonteelt is dus verwerkte mest in de zin van de Uitvoeringsverordening dierlijke bijproducten.
• Compostering valt echt niet onder de definitie van mestverwerking uit de Meststoffenwet.

Voorbeeld 4: geen mestverwerking, geen verwerkte mest

• Co-vergistingsinstallaties hebben een erkenning nodig als biogasinstallatie. Co-vergisters die hun installatie mesofiel bedrijven en geen pasteurisatie- of hygiënisatietoestel hebben, passen geen warmtebehandeling toe in de zin van de Uitvoeringsverordening dierlijke bijproducten. Ze moeten hun digestaat dus als niet-verwerkte mest in de handel brengen.
• Co-vergisting valt ook niet onder de definitie van mestverwerking uit de Meststoffenwet.