Hoe kan ik als veehouder voorkomen dat ik Q-koorts krijg?

Q-koorts bij mensen

Ook mensen kunnen Q-koorts krijgen. Maar dit komt weinig voor. In Nederland gaat het om zo’n 20 ziektegevallen per jaar.

Hoe wordt Q-koorts overgedragen?

Mensen kunnen besmet raken als zij de Q-koorts-bacterie inademen. Hierop is meer risico in een omgeving waar schapen en geiten worden gehouden. Besmetting gebeurt voornamelijk door het inhaleren van opgedroogd besmet materiaal. Dit zit in heel kleine deeltjes in de lucht. Het gaat bijvoorbeeld om vruchtwater of materiaal van de placenta (moederkoek) van schapen of geiten, dat samen met mest is opgedroogd. Besmetting gaat dus via de lucht. Mensen kunnen de ziekte niet aan elkaar doorgeven.

De ziekte komt weinig voor in Nederland. Dit komt doordat er na de uitbraak in 2007 allerlei maatregelen zijn genomen tegen Q-koorts. In 2009 is vaccinatie van schapen en geiten bijvoorbeeld verplicht gesteld. Nu is vaccinatie in veel situaties nog steeds verplicht.

Is Q-koorts gevaarlijk voor mensen?

De meeste mensen worden niet of nauwelijks ziek van Q-koorts. Het merendeel merkt niets van een besmetting of krijgt alleen milde griepachtige verschijnselen, zoals koorts en hoofdpijn.

Bij een enkeling wordt Q-koorts een langdurige (chronische) ziekte. Dit komt vooral voor bij mensen met een verminderde afweer, zwangere vrouwen en mensen met hartklepproblemen.

Kijk voor meer informatie over Q-koorts bij mensen op de website van het RIVM.

Hoe kan ik voorkomen dat Q-koorts krijg?

Neem de volgende maatregelen om te voorkomen dat u Q-koorts krijgt.

• Was goed uw handen nadat u in de buurt van schapen, geiten en andere landbouwhuisdieren bent geweest. Zeker in de periode dat schapen en geiten lammetjes krijgen. Dit is tussen april en juli en heet ook wel de periode van aflammeren.
• Bent u zwanger? Zorg dat u geen direct contact met schapen, geiten en andere landbouwhuisdieren heeft. Zeker in de periode dat schapen en geiten lammetjes krijgen en de periode daar vlak na. Vermijd ook het contact met mest en alle andere dierlijke materialen.
• Q-koorts kan overgedragen worden via voedsel, maar dit komt heel weinig voor. Voor de zekerheid kunt u beter geen rauwe melk drinken of producten met rauwe melk eten.
• Wees extra alert als u (tijdens het werk) met landbouwhuisdieren in aanraking komt. Bijvoorbeeld in veehouderijen, slachthuizen of wol- en leerbedrijven.

Wat gebeurt er als ik toch besmet raak met Q-koorts?

Heeft u de diagnose Q-koorts gekregen? Uw arts overlegt met u over de behandeling. Kijk op de website van het RIVM voor meer informatie.

De GGD neemt contact met u op om na te gaan waar de besmetting heeft plaatsgevonden. Als u contact heeft (gehad) met een dier, dan meldt de GGD de besmetting bij de NVWA. Dit gebeurt pas nadat u hier toestemming voor heeft gegeven. De NVWA onderzoekt of het dier besmet is met Q-koorts.