Inspectieresultaten meldingen diergeneesmiddelen en veterinaire beroepen 2024

De NVWA controleert of diergeneeskundigen, handelaren in diergeneesmiddelen en veehouders zich aan de regels voor diergeneesmiddelen en diergeneeskundig handelen houden. In 2024 voerden we 339 inspecties uit naar aanleiding van een melding over een mogelijke overtreding van deze regels.

In het kort: meldingen uit verschillende bronnen

We voerden inspecties uit bij dierenartspraktijken, handelaren en veehouders. Dat deden we naar aanleiding van meldingen uit verschillende bronnen:

  • Het Nationaal Plan Residuen (NPR). Het NPR is een programma om producten van dierlijke oorsprong (zoals vlees en melk) te controleren op afwezigheid van chemische stoffen, waaronder diergeneesmiddelen. Naar aanleiding van meldingen vanuit het NPR voerden we 23 inspecties uit bij veehouders. Daarvan waren er 12 akkoord en 11 niet akkoord.
  • De Voedselketeninformatie (VKI). De VKI is een informatiesysteem over dieren die naar het slachthuis gaan. De veehouder vult op het VKI-formulier gegevens in over de gezondheid van de dieren en het gebruik van diergeneesmiddelen. Wij ontvangen een melding als een VKI-formulier (vermoedelijk) niet juist of niet volledig is ingevuld. Naar aanleiding van deze meldingen voerden we 197 inspecties uit bij veehouders. Daarvan waren er 86 akkoord en 111 niet akkoord.
  • Overige bronnen.We kregen ook meldingen uit andere bronnen, bijvoorbeeld van bedrijven, burgers en andere toezichthoudende organisaties. Naar aanleiding van deze meldingen voerden we 119 inspecties uit bij onder andere dierenartspraktijken, handelaren in diergeneesmiddelen en veehouders. Daarvan waren er 57 akkoord en 62 niet akkoord.

We houden risicogericht toezicht. Dat betekent dat we ons vooral richten op meldingen waarbij de risico’s voor de volksgezondheid, het dierenwelzijn en de diergezondheid groot zijn. Daardoor zijn deze inspectieresultaten niet representatief voor de hele sector.

Inspectieresultaten: 155 van de 339 inspecties akkoord

Inspectieresultaten per meldingsbron
Bron Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
NPR 23 12 11
VKI 197 86 111
Overige bronnen 119 57 62
Totaal 339 155 184

Van de 339 inspecties waren er 155 akkoord. Dit is een percentage van afgerond 46%. We zagen vooral dat veehouders de administratieve verplichtingen niet goed naleefden. Ze hadden in hun logboek bijvoorbeeld niet goed bijgehouden welke behandelingen en diergeneesmiddelen hun dieren hadden gekregen. Ook kwam het voor dat de gegevens op het VKI-formulier niet volledig waren. Dit beeld komt overeen met de inspectieresultaten van voorgaande jaren.

Hieronder gaan we verder in op de verschillende soorten meldingen en de bijbehorende inspectieresultaten.

Inspectieresultaten Nationaal Plan Residuen (NPR)

Vanuit het monitoringsprogramma NPR ontvingen we meldingen over de volgende punten:

  • Overschrijding van de maximale residu limiet (MRL). De maximale residu limiet (MRL) is de maximaal toegestane hoeveelheid van een stof die in dierlijke producten, zoals vlees of melk, mag zitten. Deze maximale waarden staan in Verordening (EU) 37/2010.
  • Aanwezigheid van verboden stoffen Bepaalde stoffen mogen helemaal niet in dierlijke producten zoals vlees of melk zitten. Het is bijvoorbeeld niet toegestaan om bepaalde hormonen toe te dienen aan dieren.

Naar aanleiding van de meldingen voerden we inspecties uit bij de veehouders waar de dieren of dierlijke producten vandaan kwamen. Op de bedrijven onderzochten we hoe de stoffen in het dier terecht waren gekomen. Stoffen kunnen zijn toegediend aan een dier, maar het is ook mogelijk dat het dier de stoffen vanuit de omgeving heeft binnengekregen (bijvoorbeeld bij het grazen in de wei).

Inspectieresultaten NPR 2024

Van de 23 inspecties waren er 12 akkoord. In de dierlijke producten troffen we wel stoffen aan die niet aan dieren toegediend mogen worden, maar deze stoffen kunnen van nature in zeer kleine hoeveelheden voorkomen. Als de gemeten waarden laag genoeg zijn, wordt geen overtreding geconstateerd en is de inspectie akkoord.

Bij de overige 11 inspecties constateerden we verschillende soorten overtredingen:

  • MRL-overschrijding. In het vlees van enkele runderen, varkens en schapen werden de wettelijk toegestane residulimieten van bepaalde werkzame stoffen overschreden.
  • Niet aanhouden van wachttermijn na gebruik van diergeneesmiddelen. Als dieren behandeld zijn met diergeneesmiddelen, geldt vaak een minimale wachttermijn. Het is verboden dieren binnen deze termijn naar het slachthuis of in de handel te brengen. Het is ook niet toegestaan om binnen deze termijn de melk, eieren en andere dierlijke producten aan te bieden voor menselijke consumptie.
  • Onjuist of onvolledig invullen VKI-formulier. Veehouders moeten alle behandelingen en gebruikte diergeneesmiddelen vermelden op het VKI-formulier. Ook diergeneesmiddelen waarvoor geen wachttermijn geldt. Als dieren een ziekte hebben doorgemaakt, dan moet dit ook vermeld worden op het VKI. Een aantal veehouders had deze formulieren niet juist ingevuld.
Resultaten inspecties NPR
Diersoort Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Varkens 6 1 5
Schapen 2 0 2
Melkvee 3 2 1
Vleesrunderen 2 1 1
Vleeskalveren 10 8 2
Totaal 23 12 11

Toelichting per diersoort

Inspectieresultaten Voedselketeninformatie (VKI)

Meldingen vanuit de VKI gaan over dieren die bij het slachthuis aankomen en waarbij de voedselketeninformatie vermoedelijk onjuist of onvolledig is. De informatie op het VKI-formulier komt dan niet overeen met de waarneming van de toezichthoudend dierenarts.

Naar aanleiding van deze meldingen voerden we inspecties uit bij de veehouders waar de dieren vandaan kwamen.

Inspectieresultaten VKI 2024

Van de 197 inspecties waren er 86 akkoord. Bij de overige 111 inspecties constateerden we wel overtredingen. Het ging om verschillende soorten overtredingen:

  • Niet aanhouden van wachttermijn na gebruik van diergeneesmiddelen. Als dieren behandeld zijn met diergeneesmiddelen, geldt vaak een minimale wachttermijn. Het is verboden de dieren binnen deze termijn naar het slachthuis of in de handel te brengen. Het is ook niet toegestaan om binnen deze termijn de melk, eieren en andere dierlijke producten aan te bieden voor menselijke consumptie. Meerdere veehouders hielden zich niet aan de minimale wachttermijn.
  • Onjuist of onvolledig invullen VKI-formulier. Veehouders moeten alle behandelingen, gebruikte diergeneesmiddelen en ziekten op het VKI-formulier vermelden. Ook diergeneesmiddelen waarvoor in de bijsluiter een wachttermijn van 0 dagen is vastgesteld. Soms was de informatie onvolledig of onjuist.
  • Niet voldoen aan administratieve verplichtingen. Veehouders hebben administratieve verplichtingen. Ze moeten bijvoorbeeld gegevens over gebruikte diergeneesmiddelen vastleggen in hun administratie. We zagen meerdere overtredingen. Een aantal veehouders hield hun logboek niet correct bij: ze vermeldden niet alle behandelingen of ze noteerden diergeneesmiddelen zonder wachttermijn niet of nauwelijks.
  • MRL-overschrijding. De toezichthoudend dierenarts in het slachthuis kan ervoor kiezen om een monster van het dier op te sturen voor onderzoek. In een aantal gevallen werd een MRL-overschrijding geconstateerd.
Resultaten inspecties VKI
Diersoort Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Varkens 8 3 5
Schapen 1 0 1
Geiten 7 1 6
Melkvee 169 76 93
Vleesrunderen 3 1 2
Vleeskalveren 5 2 3
Vleeskuikens 4 3 1
Totaal 197 86 111

Toelichting per diersoort

Inspectieresultaten overige meldingen 

Ook via bedrijven, burgers en andere toezichthoudende organisaties ontvingen wij meldingen. Naar aanleiding van deze meldingen voerden wij inspecties uit bij:

  • houders van dieren
  • dierenartsen
  • dierenartsassistent paraveterinairen: dit zijn dierenartsassistenten met extra bevoegdheden
  • niet-diergeneeskundigen: dit zijn personen die niet bevoegd zijn om diergeneeskundige handelingen te verrichten
  • handelaren in diergeneesmiddelen

Inspectieresultaten overige meldingen 2024

Van de 120 inspecties waren er 57 akkoord. Bij de overige 63 inspecties constateerden we wel overtredingen. Het ging om verschillende soorten overtredingen:

  • Niet voldoen aan administratieve verplichtingen. De verschillende beroepsgroepen waarbij wij inspecties uitvoeren hebben elk eigen administratieve verplichtingen. Dierenartsen moeten bijvoorbeeld gegevens bijhouden in databanken. We zagen dat de administratie niet overal op orde was.
  • Afwijken van de registratiebeschikking (bijsluiter). Diergeneesmiddelen worden geregistreerd voor gebruik bij een bepaalde aandoening en een bepaalde diersoort. Daarnaast staat in de vergunning hoe een diergeneesmiddel moet worden toegepast. Diergeneesmiddelen mogen alleen conform de bijsluiter van de vergunning worden toegepast. Wij zagen dat hier soms afgeweken werd.
  • Diergeneesmiddelen niet volgens de regels afleveren en invoeren. Voor de handel in diergeneesmiddelen gelden strenge regels. We zagen onder andere dat diergeneesmiddelen werden verkocht zonder de juiste vergunning, of dat middelen waarvoor een diergeneeskundig voorschrift (recept) nodig is zonder recept werden verhandeld.

Houders van dieren

Inspectieresultaten houders van dieren
Type dierhouder Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Houders van paarden 1 0 1
Houders van melkvee 18 11 7
Houders van vleesrunderen 2 1 1
Houders van vleeskalveren 3 0 3
Houders van schapen/geiten 7 4 3
Houders van vleeskuikens 1 1 0
Houders van varkens 5 3 2
Houders van gezelschapsdieren 2 2 0
Houders van gehouden wild 2 2 0
Houders van overige dieren 5 4 1
Totaal 46 28 18

Toelichting houders van dieren

Dierenartsen, paraveterinairen en niet-diergeneeskundigen

Inspectieresultaten dierenartsen, paraveterinairen en niet-diergeneeskundigen
Type betrokkene Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Dierenartsen 29 10 19
Paraveterinairen 1 1 0
Niet-diergeneeskundigen 7 3 4
Totaal 37 14 23

Toelichting dierenartsen

We voerden 29 inspecties uit bij dierenartsen. Van deze inspecties waren er 10 akkoord. Bij de overige 19 inspecties constateerden we overtredingen. Hieronder volgt een overzicht van de overtredingen, verdeeld over de diersoorten die de dierenartsen behandelden.

Toelichting niet-diergeneeskundigen

Diergeneeskundige handelingen mogen alleen worden uitgevoerd door dierenartsen, of in bepaalde gevallen door andere diergeneeskundigen zoals paraveterinairen of dierfysiotherapeuten. Naar aanleiding van meldingen over mogelijk onbevoegd diergeneeskundig handelen, voerden we 7 inspecties uit. Hiervan waren 3 inspecties akkoord. Bij de andere 4 inspecties constateerden we de volgende overtredingen:

  • 1 persoon voerde dry needling uit bij paarden. Deze handeling omvat het inbrengen van naalden, niet zijnde holle naalden, in spierweefsel. Dit mag alleen een dierenarts of dierfysiotherapeut doen, of een paraveterinair onder bepaalde voorwaarden.
  • 2 personen voerden lasertherapie uit bij paarden. Dit mag alleen een dierenarts, dierfysiotherapeut of paraveterinair (onder toezicht van een dierenarts) doen.
  • 1 persoon voerde gebitsbehandelingen uit bij paarden, waarbij kiezen getrokken werden. Deze handeling mag alleen uitgevoerd worden door een dierenarts.

Handelaren in diergeneesmiddelen

Inspectieresultaten handelaren in diergeneesmiddelen
Type handelaar Aantal inspecties Akkoord Niet akkoord
Vergunninghouders D 1 0 1
Vergunninghouders DR 6 4 2
Vergunninghouders F GDR 2 2 0
Vergunninghouders FG 1 0 1
Vergunninghouders G 4 2 2
Vergunninghouders GDR 7 2 5
Handelaren zonder vergunning 13 5 8
Particulieren 2 0 2
Totaal 36 15 21

De letters na 'vergunninghouder' geven aan om welke soort vergunninghet gaat.

Toelichting handelaren in diergeneesmiddelen

Hoe hebben wij gehandhaafd?

Wij hebben in 2024 222 interventies toegepast. Het is mogelijk dat er bij 1 inspectie meerdere interventies worden toegepast.

  • 2 mededelingen ter plaatse
  • 133 officiële waarschuwingen
  • 76 rapporten van bevindingen, op basis hiervan kan een boete of andere maatregel worden opgelegd
  • 2 processen-verbaal, deze worden ingediend bij het Openbaar Ministerie en kunnen leiden tot een strafrechtelijke vervolging
  • 9 berechtingsrapporten voor het Veterinair Tuchtcollege (VTC), deze zijn via de klachtenambtenaar van het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) voorgelegd aan het VTC

Interventies naar aanleiding van meldingen via NPR

Interventies naar aanleiding van meldingen via NPR
Diersoort Officiële waarschuwing Rapport van bevindingen Procesverbaal
Varkens 2 5 0
Schapen 1 1 0
Runderen 0 4 0
Totaal 3 10 0

Interventies naar aanleiding van meldingen via VKI

Interventies naar aanleiding van meldingen via VKI

Diersoort Officiële waarschuwing Rapport van bevindingen Procesverbaal
Melkvee 82 26 0
Vleesrunderen 1 1 0
Varkens 4 1 0
Vleeskalveren 3 0 0
Vleeskuikens 1 0 0
Geiten 6 4 0
Schapen 1 1 0
Totaal 3 10 0

Interventies naar aanleiding van overige meldingen

Interventies naar aanleiding van meldingen over houders van dieren
Type dierhouder Mededeling ter plaatse Officiële waarschuwing Rapport van bevindingen Procesverbaal
Houders van paarden 0 0 1 0
Houders van melkvee 1 4 7 0
Houders van vleeskalveren 0 1 4 0
Houders van vleesrunderen 0 0 1 0
Houders van schapen en geiten 0 1 2 0
Houders van varkens 0 0 3 0
Houders van overige dieren 0 0 1 0
Totaal 1 6 19 0
Interventies naar aanleiding van meldingen over dierenartsen en niet-diergeneeskundingen
Type betrokkene Mededeling ter plaatse Officiële waarschuwing Rapport van bevindingen Procesverbaal VTC-rapport
Dierenartsen 1 11 2 1 8
Niet-diergeneeskundigen 0 5 0 0 0
Totaal 1 16 2 1 8
Interventies naar aanleiding van meldingen over handelaren
Type handelaar Officiële waarschuwing Rapport van bevindingen Procesverbaal VTC-rapport
Vergunninghouders D 1 1 0 1
Vergunninghouders DR 1 0 1 0
Vergunninghouders FG 0 1 0 0
Vergunninghouders G 0 1 0 0
Vergunninghouders GDR 1 5 0 0
Vergunninghouders GL 0 1 0 0
Zonder vergunning 7 3 0 0
Totaal 10 12 1 1

Lees op onze pagina over diergeneesmiddelen meer over hoe wij handhaven bij onjuist gebruik van diergeneesmiddelen.

Vervolgaanpak

Deze inspectieresultaten laten zien welke overtredingen vaak voorkomen. De komende jaren starten wij projecten op om de grootste risico’s in de keten aan te pakken. Deze inspectieresulaten helpen ons daarbij: ze verbeteren onze kennis over de keten en de sectoren. Als we merken dat we kennis missen over een gedeelte van de keten of een bepaalde diersector, starten we hiervoor projecten op om meer inzicht te krijgen.

Het aantal meldingen dat de NVWA jaarlijks ontvangt varieert, en daardoor ook het aantal inspecties. In 2024 zijn er 339 inspecties op basis van meldingen uitgevoerd, tegenover 201 in 2023.

Ook de bevindingen kunnen per jaar variëren: we zien dat er meer inspecties akkoord zijn dan vorig jaar. Tegelijkertijd zijn er ook meer waarschuwingen en rapporten van bevindingen, wat laat zien dat er nog steeds zaken niet goed gaan. Het aantal processen-verbaal en VTC-rapporten nam juist af.

Meld overtredingen

Ziet u dat iemand zich niet aan de diergeneesmiddelenwetgeving houdt? Meld overtredingen bij ons. Zo houden we samen de sector gezond.