Inspectieresultaten Residuen van bestrijdingsmiddelen in levensmiddelen 2024

In het kort

Wij houden toezicht met een monitoringsprogramma. Steekproefsgewijs nemen wij monsters van levensmiddelen. Deze laten we analyseren op residuen van bestrijdingsmiddelen. Ieder jaar maken we de resultaten van het monitoringsprogramma openbaar. Dit doen we op grond van overweging 34 van verordening (EC) 396/2005.

In 2024 namen wij 2.226 monsters bij Nederlandse levensmiddelenbedrijven. Bij 3% van de monsters werd de maximum residulimiet (MRL) overschreden. Deze producten waren niet-conform en mochten niet verhandeld worden. De betreffende bedrijven kregen een schriftelijke waarschuwing of een bestuurlijke boete.

Om te voorkomen dat er producten de EU binnenkomen die niet voldoen aan de wet, zijn er ook monsters genomen aan de EU-buitengrens (bij Nederlandse (lucht)havens). Van de 4.846 monsters die hier werden genomen, voldeed 2,7% niet aan de limiet. Deze producten werden geweigerd aan de buitengrens en dus niet geïmporteerd.

Inspectieresultaten

Monsters bij Nederlandse levensmiddelenbedrijven

In 2024 namen wij 2.226 monsters bij 279 Nederlandse levensmiddelenbedrijven. Dit leverde de volgende resultaten op. De percentages staan in de grafiek hieronder.

• Bij 2.092 producten werd de Maximum Residu Limiet (MRL) niet overschreden. Deze producten mochten verhandeld worden.
• Bij 777 van alle genomen monsters werden helemaal geen residuen van bestrijdingsmiddelen gevonden. Er was geen detecteerbare concentratie.
• Bij 67 producten werd de limiet overschreden, maar viel deze overschrijding binnen de meetonzekerheid. Dat betekent dat het product mogelijk voldeed aan de MRL. In deze gevallen kunnen wij niet optreden.
• Bij 67 producten werd de MRL overschreden. Deze producten mochten niet verhandeld worden. De betreffende levensmiddelenbedrijven kregen een schriftelijke waarschuwing (bij overschrijding van de MRL) of een bestuurlijke boete (bij overschrijding van de MRL én een gezondheidsrisico). Wij gaven 50 schriftelijke waarschuwingen en 16 bestuurlijke boetes.

Monsters aan de EU-buitengrens

Aan de EU-buitengrens namen we 4.846 monsters. Dit leverde de volgende resultaten op. De percentages staan in de grafiek hieronder.

• Bij 4.543 producten werd de limiet niet overschreven. Deze producten mochten geïmporteerd worden.
• Bij 1.465 van alle genomen monsters werden helemaal geen residuen van bestrijdingsmiddelen gevonden.
• Bij 170 producten werd de limiet overschreden, maar viel de overschrijding binnen de meetonzekerheid.
• Bij 133 producten werd de MRL overschreden. De import van deze producten werd geweigerd.

Tabel 1: Percentage van de monsters (%)

Waar zijn de monsters genomen?	geen residu van bestrijdingsmiddelen waarneembaar	onder of gelijk aan MRL	binnen meetonzekerheid	overschrijding MRL
NL-markt	34,9	59,1	3	3
EU-buitengrens	30,2	63,5	3,5	2,7

Tabel 2: Overzicht van inspecties naar residuen van bestrijdingsmiddelen in levensmiddelen in 2024

Levensmiddelen	Aantal	Aantal monsters boven MRL	Percentage monsters boven MRL
Product op de Nederlandse markt	2.226	67	3
Product bij (lucht)havens voor import in EU (EU-buitengrens)	4.846	133	2,7
Totaal	7.072	200	2,8

Meerdere overschrijdingen per monster

Bij 20 monsters op de Nederlandse markt en 44 monsters aan de EU-buitengrens vonden we meerdere overschrijdingen van residuen van bestrijdingsmiddelen. In de tabel hieronder ziet u de producten waarbij dit het vaakst voorkwam, en waarvan ten minste 10 monsters werden genomen.

Tabel 3: Producten in de Nederlandse markt waarbij meer dan 1 keer meerdere overschrijdingen werden aangetroffen per monster

Product	Aantal monsters met meerdere overschrijdingen	Totaal aantal monsters
Chilipepers	3	19
Rijst	2	38

Tabel 4: Producten bij de EU-buitengrens waarbij meer dan 1 keer meerdere overschrijdingen werden aangetroffen per monster

Product	Aantal monsters met meerdere overschrijdingen	Totaal aantal monsters
Sperziebonen/snijbonen	10	322
Rijst	6	690
Chilipepers	5	86
Komijn	4	66
Erwten (met peul, vers)	2	41
Passievruchten/maracujas	2	178

Meer residu dan consument in korte tijd binnen mag krijgen

Bij 16 monsters van producten die al in de handel waren, constateerden we een overschrijding van de gezondheidskundige grenswaarde voor kortdurende blootstelling. Dit is een percentage van 0,7%.

De overtreder ontving hiervoor een bestuurlijke boete en moest het product uit de handel terugroepen. Voor producten die binnen de EU gedistribueerd waren, stelde Nederland een RASFF-alert op. Het RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) is een systeem om andere EU-lidstaten snel te waarschuwen voor onveilige producten. In 2024 is dat voor 15 producten gebeurd.

Tabel 5: Producten waarin de gezondheidskundige grenswaarde voor kortdurende blootstelling werd overschreden in 2024

Product	Aantal monsters met overschrijding	Totaal aantal monsters
Koffiebonen	2	28
Venkel (zaad, als specerij)	2	3
Bakbananen	1	4
Chilipepers	1	19
Geelwortel/kurkuma/koenjit	1	9
Gemengde specerijen	1	1
Kerrie	1	1
Kersen (zoet)	1	7
Longans	1	1
Nashis/japanse peren	1	6
Niet-scherpsmakende pepers/paprika's	1	76
Rozijn	1	32
Salaks	1	1
Tafeldruiven	1	45

Babyvoeding

Voor peuter- en zuigelingvoeding gelden andere limieten. Deze mogen geen bestrijdingsmiddelen bevatten met een concentratie hoger dan 0,01 milligram per kilogram (mg/kg). Wij controleren dit ieder jaar via steekproeven. In 2024 voldeden alle 111 gecontroleerde producten aan deze wettelijke limiet.

Meetresultaten in de bijlagen

In de bijlagen staan de individuele inspectieresultaten van de steekproeven. Wij onderzochten vrijwel alle monsters met een multi-residu methode die residuen van circa 400 bestrijdingsmiddelen kan aantonen.

Bekijk de individuele analyseresultaten van monsters van levensmiddelen 2024.

Bekijk de individuele analyseresultaten van levensmiddelen aan de buitengrens van de EU 2024.

• Staan er achter een product in de kolom “Analyse” geen residuen? Dan is er geen enkel residu van een bestrijdingsmiddel in dit product gevonden. In totaal was dat voor 777 producten het geval.

• In de kolom “Resultaat” wordt weergegeven of een gevonden residu voldoet aan de MRL. Staat er “niet-conform” in de kolom “Resultaat”? Dan zijn in het product 1 of meerdere residuen gevonden in een concentratie boven de MRL. Het product voldeed dan dus niet aan de wettelijke limiet en wij hebben handhavend opgetreden.

• Staat er in de kolom “Resultaat” achter een product “niet-conform*” (met asterisk)? Dan voldeed het product misschien niet aan de wettelijke limiet. Maar omdat wij een meetonzekerheid van 50% aanhouden, is dat niet zeker. Wij kunnen in die situatie niet handhaven.

Deze resultaten zijn niet representatief voor een bepaald bedrijf of product. Daarvoor is de steekproef te klein. Wij zijn wettelijk verplicht om deze gegevens openbaar te maken op internet én om deze gegevens te delen met EFSA (European Food Safety Authority). Dit gebeurt ook in andere EU-lidstaten.

Vervolgaanpak

Wij blijven residuen van bestrijdingsmiddelen controleren via steekproeven. Hierbij besteden we extra aandacht aan de volgende producten:

• Producten die veel geconsumeerd worden, bijvoorbeeld zuigelingenvoeding, aardappels en peren
• Producten die in grote hoeveelheden worden ingevoerd
• Producten waarvan er veel in Nederland wordt geproduceerd
• Producten die door de EU zijn geselecteerd voor monstername
• Producten die in het verleden vaker boven de wettelijke limiet uit kwamen