Fraude bestrijden
De NVWA controleert of bedrijven zich aan de regels houden. De meeste bedrijven willen zich wel aan de regels houden, maar soms gaat er iets verkeerd. Dan treden de inspecteurs van de Divisie Inspectie op. Maar er zijn ook bedrijven die moedwillig de regels overtreden en dit proberen te verdoezelen. Er kan dan sprake zijn van fraude. Ook dan treedt de NVWA op.
Het is belangrijk dat fraude wordt ontdekt en aangepakt. Fraude kan namelijk risico’s opleveren voor mens, dier en milieu. Denk bijvoorbeeld aan de casus van de fraude met babymelkpoeder. Criminelen verkochten blikken babymelkpoeder met vervalste etiketten waardoor het leek alsof het poeder geschikt was voor baby’s met een koemelkallergie terwijl dat niet zo was. Als kinderen met een koemelkallergie deze melk drinken, kunnen ze een ernstige allergische reactie krijgen.
Fraude kan op de lange termijn ook ondermijnende gevolgen hebben: het leidt tot oneerlijke concurrentie tussen bedrijven of het kan het vertrouwen van consumenten in veilige voedsel- en consumentenproducten schaden.
Fraude opsporen
Fraude is vaak moeilijk te ontdekken. Fraudeurs doen er alles aan om te voorkomen dat ze tegen de lamp lopen. In de meeste gevallen is de inzet van bijzondere opsporingsbevoegdheden nodig om de fraude boven water te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan het afluisteren van telefoons, observaties en het doorzoeken van woningen en bedrijfslocaties. De NVWA doet dit in strafrechtelijke onderzoeken onder het gezag van het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie.
Strafrechtelijke opsporing wordt bij de NVWA gedaan door Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) van de Divisie Inspectie en door rechercheurs van de Inlichtingen- en Opsporingsdienst (NVWA-IOD). De NVWA-IOD is de recherche-afdeling van de NVWA. BOA’s pakken relatief kleinschalige fraude aan. In sommige complexere fraudezaken bieden rechercheurs van de NVWA-IOD ondersteuning aan BOA’s binnen het zogenoemde Fraude Expertise Knooppunt. Grootschalige en complexe fraude wordt opgespoord door de NVWA-IOD.
Doel aanpak fraudeurs
De NVWA zet strafrechtelijke en bestuursrechtelijke bevoegdheden in om fraudeurs te ontmaskeren en de fraude te stoppen. De rechter bepaalt uiteindelijk welke straf een fraudeur krijgt. Dit kan bijvoorbeeld een boete, werkstraf of (voorwaardelijke) gevangenisstraf zijn. Het Functioneel Parket mag in sommige gevallen zelf een straf opleggen. De zaak komt dan niet voor de rechter.
Omdat fraude niet mag lonen, zet de NVWA ook in op het afpakken van de illegale winst die de fraudeurs hebben gemaakt. Daarnaast zijn er nog tal van andere mogelijkheden om het gewenste effect te bereiken. Denk bijvoorbeeld aan een beroepsverbod, onder bewindstelling van een bedrijf of de inzet van de Wet Bibob (intrekken van vergunning).
Om een goed overzicht te hebben van alle interventiemogelijkheden heeft de NVWA-IOD samen met het Functioneel Parket en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) de Toolbox Strafrecht ontwikkeld. Dit is een online applicatie dat gebruikers uit de opsporing en vervolging inzicht geeft in de interventies binnen het straf- en bestuursrecht. Daarnaast geeft deze applicatie ook inzicht in fiscale en tuchtrechtelijke interventies en die van de Reclassering, KvK, gemeenten of subsidieverstrekkers.
Fraude voorkomen
De NVWA probeert ook fraude te voorkomen. Zo zet de NVWA handhavingscommunicatie in. Ook gaat de NVWA proactief met bedrijven in gesprek met als doel het fraudebewustzijn en de regelnaleving te verhogen. Verder deelt de NVWA-IOD inzichten uit strafrechtelijke onderzoeken met relevante partijen. Denk hierbij aan partijen als de Divisie Inspectie van de NVWA en de ministeries van LNV en VWS. Het doel kan bijvoorbeeld zijn bepaalde wet- en regelgeving meer fraudebestendig te maken of om inspecties te verbeteren.
Deze inzichten worden ook in Fraudebeelden gepubliceerd op de website van de NVWA.
Fraude melden?
Informatie is essentieel voor het werk van de NVWA. Heeft u informatie over (vermoedelijke) criminele activiteiten of ernstige fraude binnen het werkterrein van de NVWA? Neem contact op met de NVWA via 0900-03 88. Informatie over ernstige fraude kan 24 uur per dag anoniem gedeeld worden bij ons Team Criminele Inlichtingen (TCI) via 06- 13 44 94 77. Het TCI schermt uw identiteit af.