Inspectieresultaten Q-koorts 2022

Houders van schapen en geiten moeten maatregelen nemen om te voorkomen dat er Q-koorts uitbreekt. De NVWA controleert of veehouders dit ook echt doen. De belangrijkste maatregel waar we op toezien is tijdige vaccinatie. In 2022 voerden we inspecties uit bij 88 bedrijven.

In het kort: controles bij verschillende soorten bedrijven

We voerden inspecties uit bij:

  • professionele bedrijven
    Dit zijn bedrijven waar 50 of meer schapen/geiten gehouden worden voor de fokkerij en melkproductie.
  • publieksbedrijven
    Dit zijn schapen- en/of geitenbedrijven die een publieke functie vervullen, zoals kinderboerderijen en zorgboerderijen.

Tijdens de inspecties controleerden we of deze bedrijven de regels op het gebied van Q-koorts hebben nageleefd. We keken bijvoorbeeld of de dieren tijdig gevaccineerd waren, en of dit op de juiste leeftijd was gebeurd. Ook checkten we of de vaccinaties tijdig in het identificatie- en registratiesysteem (I&R) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) geregistreerd waren.

We houden risicogerichte inspecties. Daarom selecteerden we bedrijven die vermoedelijk in overtreding waren. Het I&R-systeem van RVO liet zien dat deze bedrijven de vaccinaties niet of niet tijdig hadden geregistreerd. Naast de risicogerichte inspecties voerden we ook inspecties uit naar aanleiding van meldingen en op eigen initiatief van inspecteurs.

Van de 88 inspecties waren er 11 akkoord en 77 niet akkoord. Bij 35 bedrijven voerden we een herinspectie uit. Deze bedrijven bleken bij de herinspectie wel aan de regels te voldoen.

Inspectieresultaten: vooral overtredingen bij vaccinatie en registratie

De regels voor preventie van Q-koorts staan in het Besluit houders van dieren. De regels gelden voor zowel professionele bedrijven als publieksbedrijven.

Tijdens inspecties keken we onder meer naar uitgevoerde vaccinaties. Er waren professionele bedrijven én publieksbedrijven die niet aan de vaccinatieplicht hadden voldaan. De dieren waren niet op tijd gevaccineerd of de vaccinaties waren niet of niet op tijd geregistreerd. Bedrijven gaven verschillende redenen voor de overtredingen, zoals: onbekendheid met de wetgeving en nalatigheid.

Een aantal professionele bedrijven hield zich niet aan de voorwaarden voor mestopslag. Mest moet luchtdoorlatend afgedekt worden. Enkele van deze bedrijven gaven aan de regels voor mestopslag niet te kennen.

Algemene resultaten

In tabel 1 staan de resultaten van de risicogerichte inspecties bij professionele bedrijven en publieksbedrijven. De resultaten van de herinspecties staan ook in deze tabel.

Tabel 1: Inspectieresultaten Q-koorts risicogericht 2022

type inspectie totaal akkoord niet akkoord
Risicogerichte inspecties bij professionele bedrijven 38 3 35
Risicogerichte inspecties bij publieksbedrijven 36 7 29
Herinspecties bij professionele bedrijven 18 18 -
Herinspecties bij publieksbedrijven 14 14 -

In tabel 2 staan de resultaten van inspecties naar aanleiding van een melding of op eigen initiatief van inspecteurs.

Tabel 2: Inspectieresultaten Q-koorts 2022 naar aanleiding van melding of op eigen initiatief

type inspectie totaal akkoord niet akkoord
Inspecties meldingen/eigen initiatief bij professionele bedrijven 7 1 6
Inspecties meldingen/eigen initiatief bij publieksbedrijven 7 0 7
Herinspecties bij professionele bedrijven 1 1 -
Herinspecties bij publieksbedrijven 2 2 -

Resultaten professionele bedrijven

In tabel 3 staan de geconstateerde overtredingen bij professionele bedrijven. Het is mogelijk dat we bij een inspectie meerdere overtredingen zien op hetzelfde bedrijf.

Tabel 3: Geconstateerde overtredingen professionele bedrijven

overtreding aantal overtredingen bij risicogerichte inspecties aantal overtredingen bij inspecties melding/eigen initiatief
Dieren waren niet gevaccineerd 20 3
Vaccinaties waren niet geregistreerd 24 3
Mest was niet goed opgeslagen of afgevoerd 12 1
Dieren waren niet gevaccineerd voordat ze gedekt of geïnsemineerd werden 1 1
Dieren waren niet gevaccineerd voor tentoonstelling, keuring of andere bijeenkomst 2 1

Resultaten publieksbedrijven

In tabel 4 staan de geconstateerde overtredingen bij publieksbedrijven. Het is mogelijk dat we bij een inspectie meerdere overtredingen zien op hetzelfde bedrijf.

Tabel 4: Geconstateerde overtredingen publieksbedrijven

overtreding aantal overtredingen bij risicogerichte inspecties aantal overtredingen bij inspecties melding/eigen initiatief
Dieren waren niet gevaccineerd 19 4
Vaccinaties waren niet geregistreerd 17 4

Maatregelen: van mondelinge mededeling tot boete

De bedrijven die in overtreding waren hebben wij een maatregel opgelegd volgens ons interventiebeleid. Het ging om:

  • 1 mondelinge mededeling (MM)
  • 40 schriftelijke waarschuwingen (SW) 
  • 32 rapporten van bevindingen (RVB)

Soms zagen we tijdens een inspectie meerdere overtredingen en legden we de veehouder 2 maatregelen op. Bijvoorbeeld: voor een milde overtreding een schriftelijke waarschuwing, en voor een zwaardere overtreding een rapport van bevindingen.

Tabel 5: maatregelen

soort bedrijf MM SW RVB
Professioneel bedrijf 1 24 22
Publieksbedrijf - 16 10

Vervolgaanpak

Zowel professionele bedrijven als publieksbedrijven gaven aan niet goed op de hoogte te zijn van de wettelijke regels. In 2023 gaan we onderzoeken hoe we de kennis van de wetgeving bij deze bedrijven kunnen vergroten. Daarmee willen we naleving van de regels verbeteren.