Heeft u een pluimveebedrijf? Dan moet u uw dieren regelmatig testen op salmonella. Een besmetting met salmonella moet u melden. Zo kunt u voorkomen dat meer dieren besmet raken of dat mensen ziek worden. De NVWA controleert of pluimveehouders zich aan deze maatregelen houden.
Wat is salmonella?
Salmonella is een bacterie die veel voorkomt bij pluimvee, zoals kippen en kalkoenen. Maar salmonella komt ook regelmatig voor bij mensen en andere diersoorten, zoals reptielen en honden. De bacterie kan ook overleven in materiaal als mest, eiwitten en voerresten.
Typen salmonella
Er zijn verschillende typen salmonella. Sommige typen kunnen worden overgedragen van dieren op mensen. Meestal gebeurt dit via voedingsmiddelen, bijvoorbeeld als vlees of eieren van een besmet dier onvoldoende verhit zijn. Er is dan sprake van zoönotische salmonella. Een zoönose is een infectie die van dieren kan overgaan op mensen, en ook van mensen op dieren. Er is dus een risico dat veehouders hun eigen pluimvee besmetten.
Gevolgen van salmonella
Dieren worden meestal niet ziek van salmonella. Bij mensen kan salmonella voedselvergiftiging veroorzaken. Mogelijke symptomen bij mensen zijn koorts, diarree en misselijkheid. Maar er zijn ook mensen die niets merken van een salmonella-infectie en helemaal geen symptomen hebben. Kijk voor meer informatie over salmonella bij mensen op de website van het RIVM.
Hoe herken ik salmonella bij kippen en ander pluimvee?
Salmonella is lastig te herkennen bij pluimvee. Heel jonge kuikens (tot 10 dagen oud) kunnen eraan doodgaan. Maar oudere dieren worden meestal niet ziek. Dieren die toch ziek worden, kunnen last krijgen van buikvliesontsteking. De buik is dan warmer dan normaal en door opgehoopt vocht zit er een zwelling tussen de cloaca en de poten. Kijk voor meer informatie over salmonella bij dieren op de website van Royal GD.
Test uw pluimvee op salmonella
Als pluimveehouder bent u verplicht om uw dieren te controleren op salmonella. Dit heet monitoring op salmonella. Omdat aan de dieren meestal niet te zien is of ze besmet zijn, moet u geregeld monsters nemen van uw pluimvee. Deze kunt u laten onderzoeken in een erkend veterinair laboratorium. Welke monsters u moet nemen hangt af van uw bedrijfstype en soort pluimvee.
Lees meer over monitoring op salmonella.
Meldplicht salmonella
Blijkt uit de monsters die u heeft genomen dat uw dieren besmet zijn met salmonella? Dan bent u verplicht dit zo snel mogelijk bij ons te melden: uiterlijk de volgende werkdag voor 10:00 uur. Uw laboratorium kan dit voor u doen door de testuitslag te registreren in de databank KIP-MO. Wij krijgen hier automatisch een melding van.
Uw laboratorium en u hebben allebei een meldplicht. Maar u bent eindverantwoordelijk. Maak daarom duidelijke afspraken met het laboratorium. U kunt zelf controleren of de testuitslag goed is geregistreerd in KIP-MO.
Wordt de testuitslag niet geregistreerd in KIP-MO? Meld de besmetting dan zo snel mogelijk bij het Landelijk meldpunt dierziekten via 045 - 546 31 88.
Lees meer over het belang van tijdig melden van dierziekten.
Wat gebeurt er met mijn melding?
Test een van de monsters van uw bedrijf positief op salmonella? Dan verklaren wij uw bedrijf ‘verdacht’. Wij onderzoeken dan eerst om welk type salmonella het gaat en of dit een bestrijdingsplichtinge variant is. Zo ja, dan krijgt uw bedrijf de status ‘besmet’. De verdere aanpak verschilt per bedrijfstype.
Lees meer over wat er gebeurt als in de monsters salmonella wordt gevonden.
Hoe wordt salmonella overgedragen?
Dieren kunnen de salmonella-bacterie op elkaar overdragen via direct contact en via mest. Mensen kunnen op verschillende manieren besmet raken. Bijvoorbeeld via direct contact met een besmet dier. Maar meestal gaat het via voeding. Via de mest van besmette dieren kan de bacterie terechtkomen op het land of in het water. Van daaruit kan salmonella weer op het voedsel belanden. Bijvoorbeeld omdat groenten en fruit worden besproeid met water waar de bacterie in zit.
Als legkippen besmet zijn, kan de bacterie soms ook in verse eieren voorkomen. Als een dier geslacht wordt, kan de bacterie vanuit de darmen op het vlees terechtkomen. Mensen kunnen hier ziek van worden als de eieren of het vlees niet goed verhit zijn.
Hoe voorkom ik als pluimveehouder dat ik zelf ziek word?
Bescherm uzelf als u in contact komt met besmette dieren. Op de website van AVINED kunt u lezen welke beschermingsmaatregelen u kunt nemen. Dit doet u niet alleen voor uzelf, maar ook voor anderen. U kunt salmonella zelf namelijk overdragen op andere mensen. Kijk voor meer informatie over salmonella bij mensen op de website van het RIVM.
Waar kan ik terecht met vragen over salmonella?
Heeft u vragen over salmonella bij dieren? Neem dan eerst contact op met uw eigen dierenarts. Heeft u vragen over de bestrijding van salmonella bij pluimvee? Neem dan contact op met ons.